URBANOWICZ WITOLD JAN, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
WITOLD JAN URBANOWICZ (27 III 1905 Baku – 11 VIII 1998 Gdynia), inżynier budowy kadłubów okrętowych, profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Wcześnie utracił ojca Ignacego, inżyniera w przemyśle naftowym, z matką Zofią z Różalskich, secundo voto Jahołkowska (11 X 1875 – 1 II 1955 Gdynia) i młodszą siostrą Wandą Heleną zamężną Garlicz (16 X 1906 Baku – 5 VIII 1944 Warszawa) mieszkał jako dziecko w Jałcie na Krymie. W 1920, przez Rumunię, z rodziną wrócił do Polski. Po maturze uzyskanej w Zgierzu, w ramach służby wojskowej od 1925 do 1928 służył w Polskiej Marynarce Wojennej (PMW). Jako starszy marynarz pływał na transportowcu ORP „Wilga”, był członkiem załogi torpedowca ORP „Mazur”, służył w broni podwodnej. W latach 1929–1937 studiował na Wydziale Techniki Okrętowej i Lotniczej Technische Hochschule Danzig (THD), z przerwami na finansowane przez PMW pobyty w stoczniach francuskich (m.in. w 1934 był w St. Nazaire przy budowie transatlantyku „Normandia”, w 1935 w Hawrze przy budowie polskiego stawiacza min ORP „Gryf”). W 1932 był współzałożycielem gdańskiego oddziału Akademickiego Związku Morskiego, w sekcji wioślarskiej uzyskał patent jachtowego kapitana żeglugi małej. Podczas studiów należał do Koła Studentów Polaków „Korab”. W 1937 został inżynierem budowy okrętów.
Pracował następnie w Gdyni, w przedsiębiorstwach armatorskich Żegluga Polska i Polsko-Brytyjskim Towarzystwie Okrętowym „Polbryt” SA; jako referent do spraw nowego tonażu opiniował zakupy, brał udział w tworzeniu pierwszych polskich projektów statków towarowych i pasażerskich (motorowca pasażersko-towarowego „Warszawa II”).
W 1939 brał udział w obronie Helu, od października przebywał w obozie jenieckim w Granicznej Wsi koło Gdańska, zwolniony w styczniu 1940 z nakazem pracy w stoczni w Gdyni, uciekł do Generalnego Gubernatorstwa. Od 1942 był żołnierzem Armii Krajowej, w strukturach „Alfy” – Wydział Marynarki Wojennej (pseudonim „Nurt”), otrzymał zadanie przygotowania planu rozbudowy polskiego przemysłu okrętowego po wojnie.
Od stycznia 1945 przebywał w Bydgoszczy gdzie organizował tzw. grupę stoczniową Morskiej Grupy Operacyjnej Departamentu Morskiego Ministerstwa Przemysłu, która w 1945 zabezpieczała majątek stoczni gdańskich. Od czerwca 1945 do marca 1950 był dyrektorem technicznym, następnie naczelnym Zjednoczenia Stoczni Polskich. Przeforsował projekt budowy statków dla polskiej floty w polskich stoczniach, bez zagranicznych zamówień. W 1950 organizował Morski Instytut Techniczny ( Instytut Morski), w którym do 1951 pełnił funkcję p.o. dyrektora, następnie do 1966 dyrektora do spraw naukowych.
W latach 1949-1990 pracował na Wydziale Architektury PG (początkowo wykłady zlecone), od 1955 był docentem, od 1966 profesorem tytularnym (profesor magister inżynier) i gdzie zainicjował nową dyscypliny naukową: architekturę okrętów. Od 1959 był kierownikiem i (na pół etatu) docentem kontraktowym Zakładu Architektury Okrętów i pierwszym kierownikiem prowadzonego w latach 1974–1982 unikatowego na skalę kraju Podyplomowego Studium Architektury Okrętów, Portów i Przemysłu ( Wydział Architektury PG). W 1991 został doktorem honoris causa PG.
Od 12 I 1960 do 30 III 1967 członek Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Morskiego w Gdańsku. Autor książek, m.in. Jak powstaje statek (1952), Architektura okrętów (1959, wydanie zmienione: 1965), Transatlantyki: zarys ich dziejów i techniki (1977).
W latach 1945–1970 mieszkał w Gdańsku, następnie w Gdyni. Mąż Ireny z domu Słubickiej (15 VIII 1910 – 9 IV 1962 Gdańsk). Pochowany w grobie rodzinnym na gdyńskim Cmentarzu Witomińskim.
Bibliografia:
Urbanowicz Witold, W drodze do Politechniki Gdańskiej, „Z Historii Politechniki Gdańskiej”, nr 2, 1994, s. 22–24.
