WIECHMANN HANS, poseł do Volkstagu
| < Poprzednie | Następne > |
HANS WIECHMANN (Wichmann; 30 IV 1895 Gdańsk – V lub VI 1937 Prusy Wschodnie), socjaldemokrata, poseł do Volkstagu. Po ukończeniu szkoły średniej pracował w drogerii, następnie jako marynarz, stoczniowiec, murarz. Po zakończeniu I wojny światowej, na której spędził trzy lata w rezerwowych oddziałach floty cesarskiej (Matrosendivision), konduktor w PKP w Gdańsku, od 1929 urzędnik. Zaangażowany w działalność związkową, był przewodniczącym Wolnych Związków Zawodowych w gdańskim PKP, od 1929 także sędzia sądu koleżeńskiego. W latach 1933 i 1935 wybierany posłem do Volkstagu V i VI kadencji z listy SPD. Aktywny działacz demokratycznej opozycji przeciwko rządom nazistowskim, nie uległ ich naciskom na oddanie mandatu posła. 27 IV 1937 rozmawiał z pracownikami Komisariatu Generalnego Rzeczpospolitej Polskiej w II WMG, informując ich o zakulisowych działaniach nazistów i nielegalnych działaniach wobec opozycji.
25 V 1937 uprowadzony sprzed dworca w Oliwie przez nazistów i zamordowany, co wywołało duży rozgłos w Polsce i w Europie Zachodniej (między innymi ówczesny brytyjski minister spraw zagranicznych Anthony Eden był 28 VI 1937 pytany w tamtejszym parlamencie o raport Komisarza Generalnego RP wystosowany w tej sprawie do Ligi Narodów), stając się symbolem hitlerowskiego bezprawia w Gdańsku (sprawę jego śmierci włączono do powojennego aktu oskarżenia Alberta Forstera). Strona gdańska sfingowała rzekome znalezienie jego dokumentów w Polsce, list wysłany przez niego z Hiszpanii, w 1938 wdowa po nim, Herta Nagorznik, otrzymała rentę 150 guldenów miesięcznie, a syn i córka – zwolnienie od opłat szkolnych.
Do 1935 mieszkał we Wrzeszczu przy Luisenstraße 1 (ul. Aldony), w latach 1936-1937 w Oliwie przy Kaisersteg 29 (ul. Piastowska 42). Z inicjatywy Fundacji Friedrich Eberta (także autora projektu) i prof. Marka Andrzejewskiego 5 X 1993 przy ul. Sierocej (gdzie mieściła się redakcja „Danziger Volksstimme”, organu gdańskiej SPD) prezydent Gdańska Franciszek Jamroż i Erich Brost odsłonili poświęconą tablicę pamiątkową poświęconą jemu oraz niemieckim i polskim przeciwnikom Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej (NSDAP).
Bibliografia:
Andrzejewski Marek, Uprowadzenie i zamordowanie przez hitlerowców posła do gdańskiego Volkstagu Hansa Wichmanna, "Rocznik Gdański", 1994, z. 1, s. 45-54.
Andrzejewski Marek, Wichmann Hans, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego. Suplement I, Gdańsk 1998, s. 339.
