WODYŃSKI JAN, rektor Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych
| < Poprzednie | Następne > |
JAN WODYŃSKI (31 VII 1903 Jasło – 23 VI 1988 Warszawa), malarz, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (PWSSP). Syn Franciszka Stanisława (7 X 1864 Dębowiec koło Jasła – 8 VII 1921 Kraków) i Stanisławy Marianny z domu Kamińskiej (4 V 1879 Jaworzno – 14 V 1948 Włocławek). Brat Marii (4 XII 1904 Jasło – 18 III 1922 Jasło), Wandy (12 VI 1906 Jasło – 4 II 1929 Jasło), Zygmunta (22 XII 1908 Jasło –3 III 1937 Jasło), Feliksa (22 IV 1917 Jasło – wrzesień 1941 KL Auschwitz).
Absolwent gimnazjum w Jaśle. Edukację artystyczną rozpoczął w Szkole Sztuk Pięknych (SSP) w Warszawie u Tadeusza Pruszkowskiego, po roku przeniósł się do Akademii Sztuk Pięknych (ASP) w Krakowie. Do 1929 studiował tam u Wojciecha Weissa i Felicjana Kowarskiego, z którym, po otrzymaniu dyplomu, przeniósł się do SSP (od 1932 ASP) w Warszawie, gdzie w latach 1937-1939 był asystentem.
Wraz z m.in. Juliuszem Studnickim współtworzył grupę Pryzmat, wystawiał w Instytucie Propagandy Sztuki, uczestniczył w plenerach w Pilicy; podróżował m.in. w 1939 do Włoch i Francji jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej. W latach II wojny światowej przebywał w Jaśle, następnie w 1945 w Katowicach współorganizował filię krakowskiej ASP. Od października 1945 do 1946 na stanowisku profesora nadzwyczajnego pracował w Katedrze Malarstwa Dekoracyjnego na Wydziale Sztuk Pięknych uniwersytetu w Toruniu. W roku akademickim 1946–1947 objął jedną z trzech pracowni malarstwa PWSSP z siedzibą w Sopocie. W latach 1949–1950 jej rektor, 1950–1953 dziekan Wydziału Malarstwa. Od 1963 do chwili przejścia na emeryturę w 1972 profesor ASP w Warszawie.
Jako przedstawiciel koloryzmu jeszcze przed II wojną światową deklarował (w „Głosie Plastyków”) podziw dla Moneta, Sisleya, Pissarra, a zwłaszcza Bonnarda; także po wojnie malował martwe natury, pejzaże, portrety zgodnie z zasadą „budowania formy kolorem”. W okresie socrealizmu był współtwórcą sukcesów szkoły sopockiej, należał między innymi do zespołu malarzy zbiorowej kompozycji Manifestacja 1-majowa 1905 r. (1951). Już jako autor znanego obrazu Strugacze fabryki celulozy we Włocławku (1950), kameralnego Portretu malarki Krystyny Łada-Studnickiej (1953) i „artystowskiej” Martwej natury z „Przeglądem Kulturalnym” i malarskimi akcesoriami wystawił już w fazie rozluźnienia doktryny w 1954. W 2. połowie lat 50. XX wieku powrócił do pejzaży i postaci we wnętrzach o wytrawnej kolorystyce i rozedrganej fakturze, często uproszczonych, dosadnie opracowanych. Stosował niekiedy monumentalizujące i odrealniające ujęcia z żabiej perspektywy i osiowe układy lub spłaszczające spiętrzenia, dochodząc do abstrakcji, nie stronił od ironii i groteski.
Laureat Nagrody Państwowej (zespołowo) II stopnia (1952), odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1955) i medalem X-lecia PRL. Trzykrotnier żonaty: z Zofią z domu Prycz (zm. 1943), pianistką Olgą Iliwicką–Dąbrowską oraz Jadwigą z domu Domańską (8 V 1911 – 7 III 1991 Warszawa). Pochowany na cmentarzu na Powązkach w Warszawie. 16 VI 2018, z okazji przekazania przez spadkobierców około tysiąca jego prac Muzeum Regionalnemu w Jaśle, na domu rodzinnym odsłonięto poświęconą mu tablicę.
