Siedziba Zrzeszenia w latach 1956–1957 przy al. Grunwaldzkiej 516
Tabliczka pamiątkowa na siedzibie Zrzeszenia w latach 1956–1957 przy al. Grunwaldzkiej 516
ZRZESZENIE KASZUBSKO-POMORSKIE (ZKP). Przed II wojną światową działało kilka organizacji społeczno-kulturalnych Kaszubów, żadna z nich nie miała masowego charakteru. Powstanie Zrzeszenia Kaszubskiego jako pierwszej masowej organizacji nastąpiło na fali wydarzeń związanych z Październikiem 1956. Zebranie organizacyjno-założycielskie odbyło się w Gdyni 28 X 1956, stowarzyszenie zarejestrowano 12 XI 1956, pierwszy zjazd miał miejsce w Gdańsku 2 XII 1956.
Gdańsk od początku jest siedzibą władz naczelnych stowarzyszenia (ul. Straganiarska 20). Jednocześnie w Gdańsku znajduje się jeden z oddziałów terenowych, powstały 17 II 1957 (jego pierwszym prezesem był Jan Pastwa). W 1964 Zrzeszenie Kaszubskie poszerzyło swoją formułę i zasięg działania, przyjmując nazwę: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, koncentrując się na nobilitowaniu i promowaniu języka i kultury kaszubskiej.
ZKP liczy 90 oddziałów terenowych oraz kilka klubów (łącznie liczbę członków szacuje się na około 4500 osób). Najstarszym klubem, założonym w 1962 przez Lecha Bądkowskiego, jest Klub Studencki „Pomorania”, skupiający młodzież kaszubsko-pomorską studiującą w uczelniach Trójmiasta. ZKP posiada własną prasę.
W latach 1957–1961 w Gdańsku ukazywał się dwutygodnik „Kaszëbë”. Po jego likwidacji od 1963 ukazywał się „Biuletyn Zarządu Głównego Zrzeszenia Kaszubskiego”, w 1969 przemianowany na „Pomeranię” – miesięcznik ukazujący się w Gdańsku do dnia dzisiejszego. Siedzibą władz ZKP od 23 IV 1993 jest gdański Dom Kaszubski w odbudowanych kamieniczkach przy ul. Straganiarskiej 20, gdzie mieści się także redakcja „Pomeranii”, Akademia Kształcenia Zawodowego, Instytut Kaszubski oraz Tawerna Mestwin. W 1995 wyróżnione Nagrodą Bursztynowego Mieczyka. COB
Prezesi Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego
| 2 XII 1956 – 5 XII 1959
|
Aleksander Arendt
|
| 5 XII 1959 – 21 II 1971
|
Bernard Szczęsny
|
| 21 II 1971 – 30 I 1976
|
Jerzy Kiedrowski
|
| 30 I 1976 – 14 XII 1980
|
Stanisław Pestka
|
| 14 XII 1980 – 3 XII 1983
|
Izabella Trojanowska
|
| 3 XII 1983 – 6 XII 1986
|
Szczepan Lewna
|
| 6 XII 1986 – 5 XII 1992
|
Józef Borzyszkowski
|
| 5 XII 1992 – 3 XII 1994
|
Stanisław Pestka
|
| 3 XII 1994 – 5 XII 1998
|
Jan Wyrowiński
|
| 5 XII 1998 – 4 XII 2004
|
Brunon Synak
|
| 4 XII 2004 – 5 XII 2010
|
Artur Jabłoński
|
| 5 XII 2010 – 3 XII 2016
|
Łukasz Grzędzicki
|
| 3 XII 2016 – 30 XI 2019
|
Edmund Wittbrodt
|
| 30 XI 2019 –
|
Jan Wyrowiński
|
| COB
|
