Tekst źródłowy strony HACKI JAN FRANCISZEK, jezuita, teolog

{{paper}}
[[File:1_Jan_Franciszek_Hacki.jpg|thumb|Hacki Jan Franciszek, strona tytułowa anonimowo wydanej rozprawy polemicznej ''Scrutator Veritatis'', 1680, której celem było wywołanie w Gdańsku dyskusji nad podstawowymi zasadami wiary pomiędzy katolikami a funkcjonującymi w mieście wyznaniami protestanckimi]]
[[File:2_Jan_Franciszek_Hacki.jpg|thumb|Strona tytułowa kontynuującej teologiczny dyskurs z protestantami rozprawy Jana Franciszka Hackiego, ''Scrutinium Veritatis'', w 1682, wydanej pod nazwiskiem autora nakładem drukarni cysterskiej w Oliwie]]

'''JAN FRANCISZEK HACKI''' (Hagi; 1637 Chojnice – 1696 Toruń), jezuita, teolog, pisarz polemiczny. Syn mieszczanina z Chojnic Jana Piotra Hacke (zm. 1656) i Barbary, córki gdańskiego malarza [[HAN HERMAN | Hermana Hana]], młodszy brat [[HACKI MICHAŁ ANTONI | Michała Antoniego Hackiego]]. Ukończył gimnazjum jezuickie w Chojnicach; od 1653 roku w Towarzystwie Jezusowym, w latach 1655–1658 studiował w Czechach. W 1664 przyjął święcenia kapłańskie, 1664–1668 profesor syntaksy w [[KOLEGIUM GDAŃSKIE W STARYCH SZKOTACH | kolegium jezuickim w Starych Szkotach]], od 1678 pełnił funkcję kaznodziei niemieckiego, spowiednika, prokuratora spraw spornych. W latach 1682–1683 był superiorem misji na plebani [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] ([[JEZUICI | jezuici]]). W maju 1679 roku dyskutował publicznie w Gdańsku z czołowym zwolennikiem luteranizmu Idzim Strauchem, w 1680 ogłosił dzieło ''Scrutator Veritatis'', wzywając wszystkie występujące w Gdańsku wyznania protestanckie do dyskusji na temat reguł wiary i autorytetu Pisma Świętego. Sprowokowało to dysputę religijną w Rzeczypospolitej. Wymiana pisemnych polemik trwała do roku 1691, wzięli w niej udział przedstawiciele gdańskich [[LUTERANIE | luteranów]] (między innymi [[SCHELWIG SAMUEL | Samuel Schelwig]], Konstantyn Schütz), [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwinów]] (Adrian Pauli), a z zagranicy – arian i kwakrów. Ostatecznie każda ze stron pozostała przy swoich poglądach. Dyskusja na teologiczne argumenty wpisała się w gorący okres sporów międzywyznaniowych w Gdańsku ([[TUMULT 1678 | tumult 1678]], sprawa otwarcia [[KAPLICA KRÓLEWSKA I PLEBANIA KOŚCIOŁA NMP | Kaplicy Królewskiej]] i dopuszczenia do niej zakonu jezuitów). Wobec zaognionej sytuacji Hacki opuścił Gdańsk; brał udział w wyprawie wiedeńskiej Jana III Sobieskiego. Po powrocie, w latach 1686–1692 był rektorem kolegium w Starych Szkotach. Przebywał tam do roku szkolnego 1695/1696, kiedy to przeniesiono go do Torunia. {{author: SK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]