HACKI JAN FRANCISZEK, jezuita, teolog
| < Poprzednie | Następne > |
JAN FRANCISZEK HACKI (Hagi; 1637 Chojnice – 1696 Toruń), jezuita, teolog, pisarz polemiczny. Syn mieszczanina z Chojnic Jana Piotra Hacke (zm. 1656) i Barbary, córki gd. malarza q Hermana Hana, młodszy bratq Michała Antoniego Hackiego. Ukończył gim. jezuickie w Chojnicach; od 1653 w Towarzystwie Jezusowym, 1655–58 studiował w Czechach. W 1664 przyjął święcenia kapłańskie, 1664–68 prof. syntaksy w q kolegium jezuickim w Starych Szkotach, od 1678 pełnił funkcję kaznodziei niem., spowiednika, prokuratora spraw spornych. W 1682–83 był superiorem misji na plebani q kośc. NMP (q jezuici). W maju 1679 dyskutował publicznie w Gd. z czołowym zwolennikiem luteranizmu Idzim Strauchem, 1680 ogłosił dzieło Scrutator Veritatis, wzywając wszystkie występujące w Gd. wyznania protest. do dyskusji na temat reguł wiary i autorytetu Pisma Świętego. Sprowokowało to dysputę rel. w Rzeczypospolitej. Wymiana pisemnych polemik trwała do 1691, wzięli w niej udział przedstawiciele gd. q luteran (m.in. q Samuel Schelwig, Konstantyn Schütz), q kalwinów (Adrian Pauli), a z zagranicy – arian i kwakrów. Ostatecznie każda ze stron pozostała przy swoich poglądach. Dyskusja na teol. argumenty wpisała się w gorący okres sporów międzywyznaniowych w Gd. (q tumult 1678, sprawa otwarcia q Kaplicy Królewskiej i dopuszczenia do niej zakonu jezuitów). Wobec zaognionej sytuacji H. opuścił Gd.; brał udział w wyprawie wiedeńskiej Jana III Sobieskiego. Po powrocie, 1686–92 był rektorem kolegium w Starych Szkotach. Przebywał tam do r. szkolnego 1695/96, kiedy to przeniesiono go do Torunia.
