FOSS HERMANN RUDOLF ALEXANDER, pedagog, historyk
| < Poprzednie | Następne > |
HERMANN RUDOLF ALEXANDER FOSS (18 XII 1822 Gdańsk – 4 I 1904 Berlin-Lichterfelde), pedagog, historyk. Syn mieszkającego w Gdańsku od 1822 urzędnika sądowego Johanna Gottlieba Fossa (1793 Elbląg – 7 VIII 1842 Gdańsk) i Caroliny Friederiki Karger (lipiec 1799 Kwidzyn – 26 IX 1831 Gdańsk). Po śmierci matki, od 13 VIII 1833 wychowywany był z bratem Carlem Friedrichem (ur. 12 III 1825 Gdańsk) i siostrą Malwiną Friederiką (ur. 20 IX 1826 Gdańsk) przez macochę Emilię Anettę Ulrich (24 XI 1809 Gdańsk – po 1853 poza Gdańskiem), córkę złotnika Johanna Gottfrieda Ulricha (1770–1848).
W latach 1831–1841 mieszkał wraz z ojcem w należącym do niego domu przy Große Gerbergasse 64 (ul. Garbary 3). Pierwsze nauki pobierał w szkole św. Piotra i Pawła, następnie w Gimnazjum Miejskim, gdzie wiosną 1841 zdał egzamin maturalny. Od kwietnia 1841 studiował historię, początkowo na uniwersytecie w Halle, następnie w Berlinie, w 1844 uzyskał tam doktorat. Spadek po ojcu (otrzymany po sprzedaży kamienicy) pozwolił mu na kontynuowanie nauki po 1842. Po studiach pracował jako pedagog w Berlinie, kolejno w Friedrich-Wilhelms-Gymnasium i w Victoriaschule, od 1873 był dyrektorem gimnazjum realnego w berlińskiej dzielnicy Louisenstadt. Od 1889 emeryt.
Autor wielu prac z historii średniowiecznych Niemiec oraz podręczników szkolnych. Katalog Biblioteki Państwowej w Berlinie zawiera prawie trzydzieści pozycji jego autorstwa, w tym: Die Geschichte des deutschen Volkes in fünfzehn Bildern (Historia narodu niemieckiego w 15 obrazach; 1852), Beiträge zur alt-attischen Geschichte (Przyczynki do historii staro-attyckiej; 1876), Leitfaden der Geschichte (Podręcznik historii; 1883), Bilder aus der Karolingerzeit (Obrazy z epoki Karolingów; 1883). W 1902 wydał w Gdańsku wspomnienia z lat szkolnych Erinnerungen eines Schulmannes. Aus dem alten Danzig (Wspomnienia pedagoga. Ze starego Gdańska; 1822–1841).
Po wyjeździe z Gdańska w 1841 nigdy już nie odwiedził rodzinnego miasta, chociaż jako emeryt bywał w Elblągu i w Krynicy Morskiej. Był to zapewne efekt wspomnień o złych stosunkach z macochą w okresie dzieciństwa. Macocha, po owdowieniu i sprzedaży kamienicy przy Große Gerbergasse, mieszkała w wynajętych lokalach w Nowym Porcie, w 1853 na Starym Przedmieściu; 6 VII 1853 wyjechała do podkwidzyńskiej miejscowości Königsfelde (Trzciano).
