FIZYCY MIEJSCY

< Poprzednie

Następne >

Johann Georg Schwabe, fizyk miejski notowany w 1618 według Johanna Bensheimera na podstawie wzoru Johanna Sigmunda Emmela, 1661

Georg Seger, fizyk miejski notowany w 1675 według Izaaka Saal

FIZYCY MIEJSCY (Stadtphysicus, physicus ordinarius), instytucja lekarzy zatrudnianych przez Radę Miejską co najmniej od 1504. Do zadań fizyków należało: opiniowanie kandydatów do zawodów medycznych (lekarzy, cyrulików, aptekarzy, położnych), nadzór nad już praktykującymi, orzekanie w sprawach odpowiedzialności zawodowej, obdukcje zwłok osób zmarłych śmiercią gwałtowną, walka z epidemiami, nadzór nad aptekami, z między innymi obowiązkiem sprawdzania jakości surowców leczniczych i samych leków, przy czym do końca XVI wieku fizycy miejscy sami kierowali apteką miejską, od 1592 korzystali przy kontroli innych aptek z pomocy dwóch wybranych ławników, tzw. Apotheker-Herren, wreszcie w 1693 zabroniono fizykom prowadzenia aptek prywatnych. Najpewniej urząd miał początkowo charakter kadencyjny, z kadencją trzy– lub czteroletnią, z możliwością odnowienia umowy. Z czasem stał się urzędem dożywotnim, przy czym rezygnujący z niego z powodów wieku lub pogorszenia stanu zdrowia stawali się fizykami honorowymi, nadal otrzymującymi wynagrodzenie (emeryturę) z kasy miejskiej.

Ustalenie ich pełnej listy (od XVI wieku częstokroć trzech zatrudnionych równolegle) jest zadaniem trudnym. Pierwszym znanym fizykiem miejskim był Wilhelm Angern, studiujący w Kolonii i Lipsku, promowany na doktora medycyny w 1491 w Ferrarze, do 1500 osobisty lekarz księcia zachodniopomorskiego Bogusława X.

Po 1820 ich funkcje przejął ordynator szpitala miejskiego (zob. lekarz miejski). ASZ

Fizycy miejscy

Notowany w roku	Imię i nazwisko	Daty życia
1511	Wilhelm Angern	zm. 1511
1525–1529	Ambrosius Hoffmann	zm. ok. 1540
1530–1538	Johannes Treseler	zm. 23 XI 1548, nie założył rodziny
1547	Christoph Heyl	ok. 1499 – ok. 1585
1548	Johannes Treseler	zm. 1548
1550	Johannes Sommerfeld	zm. przed 1554
1551	Christoph Heyl	ok. 1499 – ok. 1585
1556	Andreas Peltzer	zm. ok. 1567
1556–1557	Christoph Heyl	ok. 1499 – ok. 1585
1558	Johann Placotomus (Bretschneider)	1514–1577
1562	Bartholomäus Wagner	doktor medycyny, 31 X 1562 otrzymał obywatelstwo Gdańska zm. 15 V 1571
1568	Severin Goebel (brat mincerza Caspara Goebela)	1530–1612
1569	Wilhelm Misocacus	zm. 12 I 1595
1570	Wenzel Wolmnitz	doktor z uniwersytetu we Frankfurcie nad Odrą, 15 IV 1570 otrzymał obywatelstwo Gdańska
1574/1575	Philipp Palaeologus
1578	Jakob Schade	1529 – 7 VI 1588
1579/1580	Valerius Fidler	1525–1595
1580–1588	Jakob Schade	1529–1588
1584	Johann Mathesius	1544–1607
1589	Thomas Kellerthal	zm. 1618
1602	Joachim Oelhaf	1570–1630
1607	Thomas Kellerthall	zm. 1618
po 1609	Theophilus Homodeus	1550–1629
1618	Johann Georg Schwabe	1588–1660
1629	Teophilus Homodeus	zm. 1629
1632	Nicolaus Oelhaf	1604–1643
1645	Lorenz Eichstädt	1596–1660
1650	Georg Stiglitz	1602–1671
1651	Jacobus Martini	1611–1658
1661	Johann Ernst Scheffler	1604–1673
1664	Johann Fabritius (Schmiedt)	1623–1690
1675	Georg Seger	1629–1678
1687	Otto Dietrich Voegeding	1635–1700
1691	Israel Conradi	1634–1715
1693	Christopher Gottwaldt	1636–1700
1700	Gottfried Stueve	1664–1729
1709	Johann Ernst Steinhardt	1670–1736
1711	Tobias Florentin Franck (Franckenberg)	1644–1715
1736, 1743	Johann Adam Kulmus	1689–1745
1748–1755	Johann Ernst Kulmus	1709–1769
1756–1768	Beniamin Schwartz
1770–1780	Ephraim Krüger	około 1730 – około 1780
1781–1788	Philipp Adolph Lampe	1754–1827
1789–1812	Ephraim Philipp Blech	1757–1812
1812–1819*	Joseph Hiacynth Adalbert Mathy	1768–1839
*Dla okresu od roku 1820 zob. hasło lekarz miejski. MrGl

Protophysicus

Notowany w latach	Imię i nazwisko	Daty życia
1743, 1748, 1755	Georg Remus	1688–1756
1756–1768	Johann Ernst Kulmus	1709–1769
1770–1780	Beniamin Schwartz	około 1730 – około 1780
1781–1788	Ephraim Krüger
1789–1792	Philipp Adolph Lampe	1754–1827
MrGl