JACZEWSKI JERZY, profesor Politechniki Gdańskiej
| < Poprzednie | Następne > |
JERZY JACZEWSKI (15 I 1918 Warszawa – 25 XII 2000 Gdańsk), specjalista w dziedzinie automatyki i robotyki oraz energoelektroniki, profesor Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Jana (1879 – 12 II 1920 Warszawa) i Marii z domu Wielogórskiej (1890 – 15 IX 1977 Gdańsk), urzędników Zarządu Miejskiego w Warszawie. W 1935 uzyskał maturę w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Adama Mickiewicza w Warszawie i w październiku rozpoczął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej, w 1939 zrobił półdyplom. W latach 1939–1942 był elektrykiem, kierownikiem warsztatów w firmie elektrotechnicznej „T. Czarnecki i s-ka” w Warszawie, 1942–1944 w fabryce kabli (do 1939 pod nazwą Polskie Fabryki Kabli i Walcownie Miedzi sp. akc.) w Ożarowie Mazowieckim.
Od 1929 do 1944 należał do Związku Harcerstwa Polskiego, w czasie wojny harcerz Szarych Szeregów w Chorągwi Warszawskiej i żołnierz Armii Krajowej (pseudonimy: Bryza, Wilk, Kazimierz Bury). W 1942 ukończył w konspiracji I Szkołę Podchorążych Armii Krajowej (ze stopniem kaprala podchorążego). Na terenie Warszawy kierował wywiadem, w 1944 został mianowany podporucznikiem i harcmistrzem. Uczestniczył w powstaniu warszawskim jako komendant Szarych Szeregów na Pradze (VI Obwód Okręgu Warszawskiego). Uniknął niewoli, wychodząc ze stolicy z ludnością cywilną w październiku 1944.
W kwietniu 1945 był członkiem Grupy Operacyjnej Ministerstwa Administracji Publicznej w tworzonym Zarządzie Miejskim w Gdańsku. Od czerwca do września 1945 pracował jako technik elektryk w Biurze Odbudowy Portów w Gdańsku. Kontynuował studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Łódzkiej, od kwietnia 1946 na PG. W 1947 ukończył studia wyższe na Wydziale Elektrycznym PG jako magister inżynier elektryk.
W latach 1946–1947 pracownik PG. Od marca 1947 do lutego 1948 pracował w Powszechnej Spółdzielni Spożywców (PSS) „Społem”, w Referacie Budownictwa w Gdyni, od marca 1948 do lutego 1949 w Polskich Zakładach Zbożowych w Gdańsku, od marca 1949 do lutego 1950 jako starszy konstruktor w Centralnym Biurze Konstrukcji Okrętowych (CBKO nr 1), gdzie później (1959–1962) był doradcą do spraw napędu elektrycznego i automatyki. W okresie 1950–1988 ponownie zatrudniony na PG. Jednocześnie w latach 1950–1952 był nauczycielem w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Gdańsku. Na przełomie lat 1960/1961 oraz 1964/1965 odbył kilkumiesięczne staże naukowe we Francji.
Na Wydziale Elektrycznym PG w 1963 uzyskał doktorat, od 1968 docent, od 1976 profesor nadzwyczajny, od 1988 profesor zwyczajny. W latach 1959–1971 kierownik Zakładu Automatyki Napędu w Katedrze Napędu Elektrycznego PG, 1972–1988 kierownik Zakładu Elektrotechniki Przemysłowej. W latach 1971–1973 prodziekan Wydziału Elektrycznego. Od 3 XII 1976 do 20 IX 1978 przewodniczący Senackiej Komisji do spraw Rozwoju Kadry Naukowo-Dydaktycznej. Organizator i inicjator współpracy PG z uczelniami we Francji: z Institut National Polytechnique w Tuluzie i z École Nationale Supérieure d’Ingénieurs Électriciens w Grenoble. Od 1 IX 1973 do 31 VIII 1974 wykładowca, ekspert UNESCO do spraw elektrotechniki w Institut du Bâtiment et des Travaux Publics w Kinszasie (w latach 1971–1997, Zair). Od 1988 na emeryturze, pracował do 1994.
Autor i współautor publikacji na temat energoelektroniki, automatyki, elektroniki przemysłowej, tranzystorów, m.in. skryptu Elektronika przemysłowa (1965) i monografii Układy logiczne dla zastosowań przemysłowych (1970); promotor trzynastu doktoratów. Tłumacz literatury fachowej z elektroniki i elektrotechniki z języka francuskiego, angielskiego, rosyjskiego. Od 1 VI 1986 do 31 VIII 1987 redaktor „Zeszytów Naukowych Politechniki Gdańskiej”, serii „Elektryka”. Od 15 X 1987 do 31 X 1993 członek Komitetu Redakcyjnego Wydawnictw PG. Autor ekspertyz wykonanych między innymi dla Zarządu Portu Gdańsk, CBKO nr 1 w Gdańsku, Instytutu Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk (PAN).
Członek Komitetu Elektrotechniki PAN, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, Polskiego Komitetu Pomiarów i Automatyki (sekretarz oddziału gdańskiego), Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej (członek honorowy od 1993), gdańskiego okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego, Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych – koło przy PG.
Odznaczony Medalem X-lecia Polski Ludowej (1955), Złotym Krzyżem Zasługi (1973), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1979), Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1984), Medalem 1000-lecia Państwa Polskiego (1966), złotą odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego (1960), odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej” (1972); kawaler francuskiego orderu Palmes Académiques (1978).
Był żonaty z Anną z domu Brońską (7 XI 1923 – 13 V 2010 Gdańsk), miał syna Michała (ur. 13 IX 1948 Gdańsk) i córkę Martę Gudelewicz (ur. 10 II 1951 Gdańsk). Pochowany z żoną na cmentarzu Łostowickim.
Bibliografia:
Dział Obiegu i Archiwizacji Dokumentów Politechniki Gdańskiej (akta osobowe).
Gapiński Szczepan, Absolwenci Politechniki Gdańskiej i ich osiągnięcia w dziedzinie elektrotechniki i elektroniki, Gdańsk 2020, s. 119.
