LIPSKI TADEUSZ, profesor Politechniki Gdańskiej
< Poprzednie | Następne > |
TADEUSZ LIPSKI (3 II 1925 Odessa – 4 II 2001 Gdańsk), specjalista w zakresie urządzeń elektrycznych, profesor ► Politechniki Gdańskiej (PG). Syn Ignacego i Wandy. W 1940 uzyskał maturę w szkole polskiej w Odessie, do 1943 studiował na Politechnice Odesskiej. Po trzecim roku studiów wstąpił do tworzonej I Armii Wojska Polskiego w ZSRR, w lipcu 1944 został skierowany do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Tarasowce pod Żytomierzem. Brał udział w walkach, w lutym 1945 ranny, w marcu zdemobilizowany i skierowany na kontynuowanie studiów na Politechnice Warszawskiej z tymczasową siedzibą w Lublinie.
W Gdańsku od sierpnia 1945, na PG dokończył studia i w październiku 1946 uzyskał dyplom magistra inżyniera elektryka. W latach 1946–2001 pracownik PG. W roku akademickim 1946/1947 młodszy asystent w Katedrze Miernictwa Elektrycznego, kierowanej przez prof. ► Stanisława Trzetrzewińskiego, od roku akademickiego 1947/1948 asystent, od 1952 adiunkt. Od 1954 doktor, na podstawie pracy „Badania styków silnoprądowych” (przewód na ► Wydziale Elektrycznym PG, promotor prof. ► Stanisław Kaniewski). Od 1954 zastępca profesora, od 1956 docent, od 1968 profesor nadzwyczajny, od 1977 profesor zwyczajny. W latach 1954–1968 kierownik Zakładu Aparatów Elektrycznych Niskiego Napięcia w Katedrze Wysokich Napięć i Przyrządów Rozdzielczych, w 1968–1969 Katedry Wysokich Napięć Aparatów Elektrycznych i Urządzeń Trakcyjnych, w 1969–1991 dyrektor Instytutu Wysokich Napięć, Aparatów Elektrycznych i Urządzeń Trakcyjnych na Wydziale Elektrycznym, w 1991–1995 kierownik Katedry Aparatów Elektrycznych. W latach 1978–1981 dziekan Wydziału Elektrycznego. Jednocześnie od 1951 do 1968 pracował w gdańskim oddziale Instytutu Elektrotechniki, należał do pierwszych pracowników naukowych Zakładu Elektrotechniki Morskiej, gdzie od 1952 był kierownikiem Pracowni Bezpieczników. Od 1968 do 2000 zasiadał w Radzie Naukowej tego Instytutu. Wykładał także na uniwersytetach w Braunschweig, Darmstadt, Glasgow, Sheffield, Preston, Bolton, m.in. 10 lat w Technische Hochschule Ilmenau (Niemcy).
W 1954 był jednym z twórców serii niskonapięciowych bezpieczników zwłocznych. Opracowana przez niego teoria działania konwencjonalnych bezpieczników topikowych przy przeciążeniach i zwarciach jest cytowana w większości podręczników bezpiecznikowych na świecie. Autor publikacji na temat elektryki, okrętowej elektrotechniki, urządzeń elektrycznych, współautor czterech monografii i skryptu, autor monografii Bezpieczniki niskonapięciowe (Warszawa 1968). Współtwórca 31 patentów i wzorów użytkowych (m.in. „Bezpiecznik topikowy do prostowników germanowych i krzemowych” 1961).
Od 1946 członek oddziału gdańskiego Stowarzyszenia Elektryków Polskich, od 1961 ► Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, w latach 1972–2001 członek Komitetu Elektrotechniki Polskiej Akademii Nauk, w 1973–1999 członek założyciel, przewodniczący i sekretarz FUSE CLUB (międzynarodowa organizacja z udziałem specjalistów z zakresu tematyki bezpieczników). Członek NSZZ „Solidarność” na PG (1980–1981 i od 1990) i Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych – koło na PG (od 1993) (zob. ► Organizacje Kombatanckie na Politechnice Gdańskiej).
Odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim (1973) i Krzyżem Komandorskim (1985) Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1993), medalem „Za udział w walkach o Berlin” (1975), odznaką „Weteran walk o niepodległość” (1995), złotą odznaką honorową Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP) (1975). W 1964 i 1966 laureat zespołowej Nagrody Państwowej I stopnia Wojewody Gdańskiego w dziedzinie nauki (1978).
Pochowany na ► cmentarzu Srebrzysko. Jego imieniem nazwano audytorium na Wydziale Elektrotechniki i Automatyki PG.
Bibliografia:
Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, red. Lidia Becel, Warszawa 1989.
Perspektywy rozwoju technik przerywania prądu. Sesja naukowa zorganizowana przez Wydział Elektryczny Politechniki Gdańskiej oraz PTETiS z okazji 50-lecia prascy naukowej i 70-lecia urodzin prof. zw. dr inż. Tadeusza Lipskiego, „Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrycznego Politechniki Gdańskiej” 1996, nr 9, s. 11–25.