SOKOŁOWSKI ANTONI, sygnatariusz deklaracji założycielskiej Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża
| < Poprzednie | Następne > |
ANTONI SOKOŁOWSKI (5 I 1937 Zelwa koło Wołkowyska pow. Grodno (obecnie Białoruś) – 3 III 1980 Gdańsk), sygnatariusz deklaracji założycielskiej Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. Syn Stanisława i Stanisławy. Po zakończeniu II wojny światowej przyjechał na Wybrzeże, rozpoczął naukę w szkole podstawowej w Kiełpinie Górnym, ukończył pięć klas. 21 I 1953 zatrudniony został w Stoczni Gdańskiej w charakterze wycinacza okrętowego. 15 III 1970, z uwagi na choroby zawodowe, zaleceniem komisji lekarskiej został przeniesiony z dniem następnym na stanowisko spawacza elektrycznego okrętowego na Wydziale K–2.
25 VI 1976 pod budynkiem dyrekcji Stoczni brał udział w wiecu-proteście przeciwko zapowiedzianym dzień wcześniej podwyżkom cen w kraju, m.in. na artykuły żywnościowe. Po zakończeniu wiecu nie powrócił na miejsce pracy pomimo nakazu przełożonych. Z tego powodu 8 VII 1976 został zwolniony z pracy w Stoczni ze skutkiem natychmiastowym. Jego odwołania się od tej decyzji nie uznała Terenowa Komisja Odwoławcza ds. Pracy w Gdańsku, a po kolejnym odwołaniu także Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku z siedzibą w Gdyni. Miał na swoim jedynym utrzymaniu sześcioosobową rodzinę, po zwolnieniu z trudnością znalazł pracę jako ślusarz-spawacz w Gdańskim Przedsiębiorstwie Budownictwa Mieszkaniowego.
Znał osoby z trójmiejskiej opozycji demokratycznej, m.in. Krzysztofa Wyszkowskiego, brał udział w spotkaniach, kolportował niewielkie ilości wydawnictw niezależnych. 28 IV 1978 Krzysztof Wyszkowski, ogłaszając deklarację założycielską Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, wpisał go na trzyosobową listę jej sygnatariuszy (obok siebie i Andrzeja Gwiazdy). Po ujawnieniu listy od marca 1978 inwigilowany był przez gdańską Służbę Bezpieczeństwa. Od 13 III 1978 do 10 IV 1979 był rozpracowywany przez Wydział IIIA Komendy Wojewódzkiej MO w Gdańsku. W ramach Sprawy Operacyjnego Rozpracowania „Sokół” przeprowadzono wymierzoną w niego tzw. kombinację operacyjną, m.in. polegającą na groźbach wobec żony i córki. Jednocześnie przekazano mu gratyfikację finansową w wysokości 54 000 złotych i rekompensatę wartą 150 000 zł za zwolnienie z pracy sprzed dwóch lat.
Represje mogły mieć wpływ na ogłoszenie przez niego publicznie, w „Życiu Warszawy”, wycofania swego poparcia dla inicjatywy konstytuującej WZZ. Złożenie podpisu pod deklaracją tłumaczył, że stało się to wbrew jego woli, w dodatku zakwestionował jego autentyczność. Był już wówczas też ciężko chory. Pochowany 7 III 1980 na cmentarzu św. Franciszka na Siedlcach.
Bibliografia:
Archiwum Stoczni Gdańsk S.A., akta osobowe.
Cenckiewicz Sławomir, Agent – związkowiec. Burzliwe dzieje Edwina Myszka, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, 2008, nr 4.
Gwiazdozbiór w „Solidarności”. Joanna i Andrzej Gwiazdowie w rozmowie z Remigiuszem Okraską, Łódź 2009.
Kazański Arkadiusz, Sokołowski Antoni, https://encysol.pl/es/encyklopedia/biogramy/18743,Sokolowski-Antoni.html?search=4229317427.
