STOCZNIA GDAŃSKA. GŁÓWNY PROJEKTANT

< Poprzednie

Następne >

GŁÓWNY PROJEKTANT STOCZNI GDAŃSKIEJ, stanowisko wykazywane w dokumentach Stoczni Gdańskiej od 1947. Główni projektanci rekrutowali się spośród absolwentów studiów okrętowych na Politechnice Gdańskiej. W 1946 Zjednoczenie Stoczni Polskich powołało własny zespół projektantów w ramach Centralnego Biura Konstrukcji Okrętowych (CBKO). Dodatkowo, w 2 połowie lat 40. XX wieku, sporządzenie dokumentacji technicznej zlecano trzem stoczniom zagranicznym dla kilku typów jednostek (stocznia Ansaldo w Genui, stocznia A. Normanda w Hawrze, stocznia Cockerill w Antwerpii). Od 1949 pracownicy CBKO przygotowywali kompletną dokumentację techniczną dla statków budowanych w polskich stoczniach. 1 I 1953 CBKO zreorganizowano: powołano biuro CBKO nr 1 specjalizujące się w projektowaniu statków o przeznaczeniu cywilnym oraz CBKO nr 2, w którym pracowali konstruktorzy statków specjalnych oraz badawczych.

W 1952 Stocznia Gdańska utworzyła własne biuro konstrukcyjne. Od 1 I 1971 do ogłoszenia upadłości Stoczni Gdańskiej 8 VIII 1996 funkcjonowało ono jako Biuro Projektowo-Konstrukcyjne Stoczni Gdańskiej im. Lenina o symbolu RN 10, a później Stoczni Gdańskiej SA. Pierwszym szefem Biura RN został Mieczysław Czarniawski (19 VI 1924 – 25 X 1985), pełniący funkcję do 1982. Zastąpił go Konrad Banecki (19 XII 1930 – 5 X 2016) szefujący do 1990, następnie Andrzej Nawrocki, po nim Andrzej Krupa i Henryk Krause. W skład biura wchodziło sześć pracowni ogólnotechnicznych, dziewięć pracowni projektowo-konstrukcyjnych oraz pracownie projektowo-obliczeniowe i generalni projektanci. Do zadań Biura należało projektowanie statków, prace badawcze oraz rozwojowe w zakresie przemysłu okrętowego. Powstawała tu dokumentacja techniczna statków budowanych w stoczni. Główni Projektanci tworzyli Grupę Głównych Konstruktorów w ramach Pracowni Projektowo-Obliczeniowych oraz podlegali służbowo szefowi Biura Projektowo-Konstrukcyjnego, a ten zastępcy dyrektora ds. technicznych. Z kolei szef Biura zastępował dyrektora technicznego podczas jego nieobecności.

Do każdego projektu kierowano dodatkowego konstruktora lub dwóch, tak aby była możliwość pełnienia zastępstwa. Projekt siłowni sporządzany był przez konstruktora – specjalistę w tym zakresie. Pierwszym etapem prac było wykonanie pełnych obliczeń teoretycznych oraz weryfikacja głównych parametrów statku, co wykonywano w Dziale Obliczeń Teoretycznych RN. Dokumentacja powstawała w Dziale projektowania statku RN. Po przeprowadzeniu obliczeń kreślarze przygotowywali specjalistyczne rysunki. Od końca lat 60. XX wieku za poszczególne elementy odpowiadały działy technologiczne.

Tzw. projekt kontraktowy wykonywany był na podstawie podpisanej umowy między Centromorem a armatorem. Główny projektant był zobowiązany do uwzględnienia szczegółowych zaleceń zamawiającego w oparciu o umowę, która m.in. wskazywała informacje dotyczące kwot przeznaczonych na realizację przedsięwzięcia. Projekt kontraktowy obejmował plan generalny, zład poprzeczny, plan siłowni, opis techniczny oraz pełen zakres obliczeń teoretycznych dotyczących m.in. stateczności i niezatapialności. Częstą praktyką było wykorzystanie dokumentacji technicznej wytworzonej przez biuro projektowe, a znajdującej się już w archiwum. Przygotowywano model kadłuba, który testowano w basenie modelowym. W przypadku prototypowych jednostek powstawały drewniane modele poszczególnych pomieszczeń w skali 1:10 (np. siłowni okrętowych czy przetwórni znajdujących się na bazach rybackich). Pozwalało to na weryfikację założeń projektowych i parametrów kontraktowych, wykonanie dokumentacji technologicznej, uniknięcie błędów w trakcie wyposażania statku. Pracownicy produkcji wykorzystywali modele do zdobywania praktyki przed przystąpieniem do prac na jednostce (osprzęt, rurociągi, okablowanie).

Projekt techniczny podlegał zatwierdzeniu przez armatora oraz przez towarzystwo klasyfikacyjne, które nadzorowało budowę jednostki zgodnie ze szczegółowymi wymaganiami dopuszczenia statku do eksploatacji. Po zatwierdzeniu projektu technicznego przystępowano do wykonania szczegółowej dokumentacji roboczej statku, ustalenia szczegółowej technologii oraz harmonogramu budowy statku.

Główny projektant, oprócz wiedzy technicznej, musiał odznaczać się zdolnościami organizacyjnymi. Proces projektowania jednostki znajdował się pod jego bezpośrednim nadzorem. Często specjalizował się w określonym typie jednostki. Najbardziej wymagające zadanie przypadało mu przy budowie statków prototypowych. Główny projektant ściśle współpracował z głównym inżynierem budowy, który kierował zespołem stoczniowym we wszystkich fazach przygotowania i budowy statków.

Biura głównych projektantów statków znajdowały się w budynku Biura Projektowo-Konstrukcyjnego (141B) przy ul. Jana z Kolna 31 (rozebrany). Po ogłoszeniu upadłości Stoczni Gdańskiej Biuro zostało przeniesione na Wyspę Ostrów. MTO

Główni projektanci, statki rybackie

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni projektanci
B10	1951–1957	trawler	„Radunia” (89)	Janusz Staszewski
B14	1957–1959	trawler	„Zelenogorsk” (33)	Janusz Staszewski Zbigniew Trepkowski Władysław Malawka (projekt siłowni)
B15	1960–1967	trawler przetwórnia	„Leskov” (30)	Włodzimierz Piltz Tadeusz Wejchert (projekt siłowni)
B26	1962–1970	trawler przetwórnia	„Kosmos” (45)	Włodzimierz Piltz Tadeusz Wejchert (projekt siłowni)
B22	1967–1972	trawler przetwórnia	„Carina” (18)	Włodzimierz Piltz
B419	1973–1974	trawler przetwórnia	„Vega” (11)	Henryk Lasociński
B414	1975–1977	trawler przetwórnia	„Włócznik” (7)	Henryk Lasociński
B408	1978–1988	trawler przetwórnia	„Ivan Bochkov” (38)	Włodzimierz Piltz
B674	1988	trawler przetwórnia	„Tetman Hette” (1)	Jerzy Malinowski
B671	1989–1992	trawler przetwórnia	„Atria” (5)	Jan Meissner Ilia Georgiew (Bułgaria)
B62	1958–1962	baza śledziowa	„Severodvinsk” (11)	Janusz Staszewski Stanisław Paszkowski (projekt siłowni)
B64	1963–1966	baza przetwórnia	„Pioniersk” (14)	Janusz Staszewski Stanisław Paszkowski
B67	1966–1968	baza przetwórnia	„Gryf Pomorski” (2)	Stanisław Paszkowski
B69	1967–1975	baza przetwórnia	„Professor Baranov” (35)	Stanisław Paszkowski Leopold Jarosz (projekt siłowni)
B670	1979–1981	uniwersalna baza konserwiarnia	„Konstitutsiya SSSR” (6)	Stanisław Paszkowski
B415	1975–1976	tuńczykowiec	„Albatun” (6)	Włodzimierz Piltz
MTO

Główni projektanci, masowce

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni projektanci
B30	1949–1954	rudowęglowiec	„Sołdek” (29)	Henryk Giełdzik Sławomir Peszkowski (adaptacja dokumentacji ze stoczni A. Normande w Le Havre we Francji)
B31	1952–1961	węglowiec	„Donbas” (72)	Jerzy Pacześniak Bronisław Raciniewski
B31/201-214	1958–1961	masowiec	„Santo Amaro” (14)	Jerzy Pacześniak Bronisław Raciniewski
B522	1970–1971	masowiec	„Tarnów” (5)	Sylwester Krzymiński
B521/10	1975	masowiec	„Jana Priya” (1)	Jan Babiński Jerzy Igielski Tadeusz Jastrzębowski Aleksander Kaczmarski Zbigniew Sankowski
B539	1985–1989	masowiec	„Finntrader” (2)	Andrzej Gralewski Włodzimierz Łącki
B683	1996	masowiec	„Selandia” (1)
B684	1996–997	masowiec	„Pine Arrow” (2)	Jan Meissner
MTO

Główni projektanci, drewnowce

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy
B514	1960–1962	drewnowiec	„Volgoles” (16)	Andrzej Gralewski Zbigniew Ostrowski Władysław Malawka (projekt siłowni)
B45	1962–1968	drewnowiec	„Belomorskles” (67)	Andrzej Gralewski Zbigniew Ostrowski Władysław Malawka (projekt siłowni)
B352	1987–1991	drewnowiec	„Pavlin Vinogradov” (8)	Bohdan Sroka
MTO

Główni projektanci, chłodnicowce

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy
B443	1970–1973	chłodniowiec	„Aleksandra Kollontay” (11)	Ryszard Kamiński
B433	1972	chłodniowiec	„Halniak” (3)	Edward Słomski
B437	1974–1986	chłodniowiec	„Nikolay Kopernik” (20)	Ryszard Kamiński
B365	1983–1986	chłodniowiec	„Kursk” (7)	Marian Hermuła
B68	1975–1981	transportowiec rybacki	„Żuławy” (4)	Stanisław Paszkowski
B360	1981	chłodniowiec	„Albula” (2)	Ryszard Kamiński
B364	1986–1992	chłodniowiec	„Kociewie” (7)	Stanisław Paszkowski
B369	1992–1993	chłodniowiec	„Justinian” (8)	Ludwik Szyszkowski
B369/II	1994	chłodniowiec	„Dole America” (4)	Ludwik Szyszkowski
B508	1995–1996	chłodniowiec	„Pierre Doux” (2)
MTO

Główni projektanci, kontenerowce

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy
B463	1976–1978	kontenerowiec	„Caribia Express” (8)	Zenobiusz Oleszko
B456	1978	kontenerowiec	„Lafayette” (1)	Zenobiusz Oleszko
B355	1988–1992	kontenerowiec	„H. Cegielski” (4)	Ludwik Szyszkowski
B500	1993–1994	kontenerowiec	„Saint Corentin” (2)
B191	1995–1996	kontenerowiec	„Cape Natal” (3)	Bohdan Sroka Tyszkiewicz (projekt siłowni)
MTO

Główni projektanci, drobnicowce i statki wielozadaniowe

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy
B50	1952–1953	drobnicowiec	„Nowa Huta” (5)	Sylwester Krzymiński Zenon Kępiński (dokumentacja wykonana w stoczni Cockerill w Antwerpii w Belgii)
B51	1951–1959	drobnicowiec	„Nysa” (11)	Sylwester Krzymiński (adaptacja dokumentacji ze stoczni Ansaldo w Genui we Włoszech – 5 statków) zmodernizowana wersja (6 statków): Marian Hermuła J. Landa Zbigniew Lorens
B54	1956–1963	drobnicowiec	„Marceli Nowotko” (26)	Jerzy Pacześniak
B43	1962–1963	drobnicowiec	„Simferopol” (7)	Zenobiusz Oleszko Andrzej Kuciara Marian Świeboda
B44	1963–1967	drobnicowiec	„Murom” (22)	Zenobiusz Oleszko Romuald Kotlicki (projekt siłowni)
B40	1968–1970	drobnicowiec	„Komunist” (18)	Zenobiusz Oleszko Andrzej Kuciara Marian Świeboda
B448	1968	drobnicowiec	„Seahawk” (1)	Jerzy Połubiński
B442	1968–1972	drobnicowiec	„Konin” (9)	Zenobiusz Oleszko
B444	1970–1973	drobnicowiec	„Amaralina” (10)	Zenobiusz Oleszko
B459	1967–1968	drobnicowiec	„Gdańsk” (6)	Henryk Kujawa Henryk Lasociński
B431	1971–1973	drobnicowiec	„Germa Lady” (26)	Henryk Kujawa Henryk Lasociński
B46	1973–1975	drobnicowiec	„Gleb Krzhizhanovskiy” (18)	Bohdan Paszkowski
B436	1973	drobnicowiec	„Nikolay Novikov” (4)	Włodzimierz Łącki
B438	1974–1979	drobnicowiec	„Franciszek Zubrzycki” (11)	Zenobiusz Oleszko
B540	1974–1977	drobnicowiec	„Vlas Nichkov” (21)	Włodzimierz Łącki
B472	1974–1975	drobnicowiec	„Kwidzyn” (3)	Marian Hermuła
B41/II/7	1975	drobnicowiec	„Aria Zar” (1)	Władysław Grel Bronisław Wiatr Michał Cenian
B434	1972–1973	statek wielozadaniowy	„Ciudad de Manta” (5)	Zenobiusz Oleszko
B464	1976–1977	statek wielozadaniowy	„Ciudad de Popayan” (3)	Zenobiusz Oleszko
B469	1977–1978	statek wielozadaniowy	„Ciudad de Quito” (3)	Zenobiusz Oleszko
B349	1982–1984	statek wielozadaniowy	„Cartagena de Indias” (6)	Zenobiusz Oleszko
B479	1977–1978	drobnicowiec	„Bodrog” (4)	Henryk Kujawa \ Henryk Lasociński
B346	1981–1984	drobnicowiec	„Novabshah” (8)	Henryk Lasociński
B348	1982–1984	drobnicowiec	„Parandowski” (4)	Jerzy Łącki
B473	1976–1977	drobnicowiec	„Cairnash” (3)	Henryk Kujawa
B466	1977–1979	drobnicowiec	„Stratheden” (6)	Włodzimierz Łącki
B341	1977–1978	drobnicowiec	„Hein von Bargen” (3)	Ludwik Szyszkowski
B340	1978	drobnicowiec	„Profesor Szafer” (1)	Zenobiusz Oleszko
B342	1979	drobnicowiec	„Fredro” (1)	Andrzej Kuciara
B343	1979–1980	drobnicowiec	„Ravidas” (6)	Zenobiusz Oleszko
B345	1979	drobnicowiec	„Isla Salango” (2)	Zenobiusz Oleszko
MTO

Główni projektanci, statki do ładunków tocznych – ro-ro

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy
B481	1981–1986	ro-ro	„Skulptor Konenkov” (10)	Zbigniew Bissaga Marian Świeboda
B485	1985	ro-ro	„Autoestada” (2)	Jerzy Połubiński
B489	1987–1988	ro-ro	„Finnsailor” (2)	Jerzy Łącki
B498	1990	ro-ro	„Translubeka” (1)	Jerzy Łącki
B501	1994–1995	ro-ro	„Finnhansa” (4)	Czesław Habina Jan Ostrowski Jan Paszkowski
MTO

Główni projektanci, produktowce

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy
B552	1983–1986	chemikaliowiec	„Prodicos” (6)	Henryk Kujawa Adam Świst
MTO

Główni projektanci, zbiornikowce

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy
B70	1961–1963	zbiornikowiec	„Bauska” (5)	Jerzy Pacześniak
MTO

Główni projetanci, statki do dostawy zaopatrzenia

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy
B92	1983–1985	zaopatrzeniowiec	„Neftegaz-25” (9)	Franciszek Dąbrowski Stanisław Domagało
MTO

Główni projektanci, statki specjalne

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy	B60	1948–1954	holownik	„BG-7” (4)	Feliks Grochowski Edward Słomski Witold Wakuła
B424	1972	statek badawczy	„Profesor Siedlecki” (1)	Włodzimierz Piltz
B99	1985–1986	dźwigowiec	„Pavlin Vinogradov” (9)	Jan Ostrowski
B494	1987	prom pasażerski	„Stena Scandinavica” (1)	Wojciech Żychski Jerzy Malinowski (w Stoczni Gdańskiej)
MTO

Główni projektanci, żaglowce

Numer	Lata Budowy	Typ statku	Prototyp (liczba statków w serii)	Główni inżynierowie budowy
B79	1980–1984	żaglowiec szkolny	„Pogoria” (2)	Zygmunt Choreń
B95	1985	żaglowiec szkolny	„Dar Młodzieży” (1)	Zygmunt Choreń
B810	1987–1992	żaglowiec szkolny	„Druzhba” (5)	Zygmunt Choreń
B97	1985	żaglowiec badawczy	„Oceania” (1)	Zygmunt Choreń
MTO

Bibliografia:
Informacje przekazane przez Tadeusza Deptałę i Karola Hajdugę.
Biuro Projektowe, opracowanie mgr inż. Czesława Szpanowskiego dot. historii Biura Projektowego Stoczni Gdańskiej, www.mystocznia.pl/p/dokumenty.html.
Frąckowiak Miłosz, Statki Stoczni Gdańskiej 1947–2013, Gdańsk 2020 [kopia maszynopisu z zasobów Karola Hajdugi].
Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim, pod red. Edmunda Cieślaka, Gdańsk 1972.
Jarecki Edward, Stocznia Gdańska im. Lenina. Życie społeczno-polityczne w latach 1945-1984, Warszawa 1985.
Reference list. List of ships built in the years 1949–1994, up to 31 August 1994 [zestawienie uzupełnione wykazem jednostek wybudowanych do czasu upadłości Stoczni Gdańskiej].
Stocznia Gdańska jaką pamiętamy. Wspomnienia Stoczniowców cz. 1 i 2, pod red. Andrzeja Nawrockiego i Zbigniewa Szczypińskiego, Pelplin 2020.
Trzeciak Andrzej, Stocznia Gdańska. Miejsca, ludzie, historie, Gdańsk 2020.