URZĄD DOBROCZYNNOŚCI
| < Poprzednie | Następne > |
URZĄD DOBROCZYNNOŚCI (Spendamt). Powstał w 1550, oparty na istniejącym od 1525 urzędzie zarządców „skarbonami bożymi” (Vorstände des Gotteskastens), ustanowionymi w pięciu kościołach parafialnych Gdańska. Pozyskane ze skarbon pieniądze rozdzielano potrzebującym. Po pożarze 17 IV 1550 rejonu ul. Długie Ogrody, Rada Miejska zintensyfikowała zbiórki poprzez tzw. panów tacowych (Schalherren), których określano urzędem dobroczynności (Spendamt). W okresie późniejszym zwani prowizorami Urzędu Dobroczynności (Vorsteher des Spendamts) lub prowizorami ubogich (Provisores der Armen), w latach 1610–1653 wchodzili w skład zarządu Lazaretu. W 1653 Rada powołała spośród siebie trzech prowizorów Urzędu Dobroczynności (Vorsteher), zwanych także prowizorami ubogich (Provisores der Armen), wyodrębniając ich z zarządu Lazaretu.
W XVII wieku Urząd odgrywał znaczącą rolę w opiece społecznej nad „ubogimi domowymi” (Hausarmen), tzn. mającymi stałe miejsce zamieszkania, lecz egzystującymi poniżej minimum socjalnego. W 1699 (choć plany istniały od 1602) powołano Dom Dobroczynności. W XVIII wieku dochody Urzędu, oparte na dobrowolnych datkach gdańszczan, znacząco spadły (w 1653 – 33 721 florenów, początek XVIII wieku – 2000 florenów). Doprowadziło to do reorganizacji Urzędu Dobroczynności i wyodrębnienia w 1788 Instytutu Ubogich (Armeninstitut).
