WIZYTA PREZYDENTA FRANCJI VALÉRY’EGO GISCARDA D’ESTAING W GDAŃSKU, 1975
| < Poprzednie | Następne > |
WIZYTA PREZYDENTA FRANCJI VALÉRY’GO MARII RENÉ GEORGESA GISCARDA D’ESTAINGA W GDAŃSKU (2 II 1926 Coblenz, Niemcy – 2 XII 2020 Authon, Francja), prezydent Republiki Francuskiej w latach 1974–1981. Był również samorządowcem, deputowanym krajowym i europejskim, francuskim Ministrem Finansów i Gospodarki (1962–1966, 1969–1974), założycielem i przywódcą partii Unia na rzecz Demokracji Francuskiej (UDF).
Przybył do Polski 17 VI 1975 z oficjalną wizytą, na zaproszenie I sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edwarda Gierka, wystosowanego w imieniu najwyższych władz Polskiej Republiki Ludowej. W podróży towarzyszyła mu małżonka Anne-Aymone Sauvage de Brantes. W czasie wizyty w Polsce odwiedzili Warszawę, Katowice, Oświęcim, Kraków i Trójmiasto.
W trzecim dniu wizyty, 19 VI 1975, prezydent przyleciał około godziny 10.45 z Krakowa do Gdańska. Towarzyszyli mu minister stanu i minister spraw wewnętrznych Michel Poniatowski (będący potomkiem bratanka ostatniego króla Polski, podskarbiego litewskiego Stanisława Poniatowskiego i Cassandry Luci) wraz z małżonką Gilberte Poniatowską, minister spraw zagranicznych Jean Sauvagnargues z małżonką Lize Sauvagnargues oraz ambasador Republiki Francuskiej w Polsce Louis Dauge z małżonką.
Na płycie lotniska w Rębiechowie zostali przywitani przez premiera Piotra Jaroszewicza, jego małżonkę Alicję Jaroszewiczową i ministra spraw zagranicznych Stefana Olszowskiego z małżonką Janiną Olszowską. Premier przedstawił gościom gospodarzy województwa gdańskiego: I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Tadeusza Fiszbacha, jego małżonkę Hannę i wojewodę gdańskiego Henryka Śliwowskiego, z małżonką Krystyną. W ceremonii powitania udział wzięli również: I zastępca wojewody gdańskiego Jan Mariański, dowódca Marynarki Wojennej wiceadmirał Ludwik Janczyszyn oraz komendant wojewódzki Milicji Obywatelskiej pułkownik Jerzy Andrzejewski. Na lotnisko przybyli również liczni mieszkańcy Gdańska i okolic. Po oficjalnym przywitaniu gości kolumna samochodów prezydenckich opuściła lotnisko w Rębiechowie. W przejeździe do centrum Gdańska przybyłym gościom towarzyszyli ze strony polskiej, obok premiera Jaroszewicza, ministra Olszowskiego i gospodarzy województwa, kierownik Wydziału Zagranicznego Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Ryszard Frelek oraz minister administracji, gospodarki terenowej i ochrony środowiska Tadeusz Bejm wraz z małżonkami. Wśród osób towarzyszących byli również: rzecznik prasowy rządu Polskiej Republiki Ludowej Włodzimierz Janiurek i wiceminister spraw zagranicznych Józef Czyrek.
Trasa przejazdu prezydenckiej kolumny wiodła ul. Słowackiego, al. Grunwaldzką i al. Zwycięstwa przez Hucisko, Targ Drzewny i Targ Węglowy do Złotej Bramy. Na całej trasie goście byli witani kwiatami oraz flagami Francji i Polski przez licznie przybyłych mieszkańców Wybrzeża. O godzinie 11:15 prezydencka kolumna dotarła do Złotej Bramy i od tego miejsca francuski prezydent wraz z małżonką i osobami mu towarzyszącymi rozpoczęli zwiedzanie Głównego Miasta. Witały go brawami tłumy gdańszczan. Obecni byli również harcerze i gdańska młodzież, której przedstawiciele (m.in. uczniów VIII Liceum Ogólnokształcącego specjalizującego się w nauce języka francuskiego) wręczyli mu bukiet kwiatów. Podczas spaceru ulicą Długą architekt wojewódzki Konrad Pławiński zapoznał gości z historią i zabytkami Gdańska. Prezydent złożył również kilkuminutową wizytę w jednym z mieszkań przy ulicy Długiej w odpowiedzi na zaproszenie jednego z gdańszczan – Władysława Górskiego, brygadzisty w przedsiębiorstwie „Baltona”.
Na wysokości Ratusza Głównego Miasta delegację przywitali prezydent Gdańska Andrzej Kaznowski z małżonką oraz wiceprezydent Józef Łacmański. Goście zwiedzili ratuszowe pomieszczenia i ekspozycje, w tym znajdującą się w Sali Białej wystawę fotogramów Kazimierza Lelewicza obrazujących zniszczenia Gdańska podczas II wojny światowej i odbudowę miasta. Po obiekcie oprowadzał ich ówczesny dyrektor Muzeum Historii Miasta Gdańska Tadeusz Matusiak. Prezydent Miasta Gdańska wręczył prezydentowi Republiki Francuskiej gdańskie medale upamiętniające najważniejsze wydarzenia w tysiącletniej historii miasta i jego powojennym trzydziestoleciu. Były to m.in. medale wybite z okazji: zwodowania w Stoczni Gdańskiej statku „Sołdek”, 30-lecia wyzwolenia miasta oraz medal „X wieków Gdańska”. Francuski Prezydent umieścił wpis w księdze pamiątkowej: „Dla Gdańska zniszczonego, lecz znów żywego na zawsze – Valery Giscard d’Estaing”.
Następnie goście udali się Długim Targiem do Zielonej Bramy, gdzie podziwiali panoramę Gdańska od strony Motławy. Około południa kolumna prezydencka przejechała ulicami Elbląską, Siennicką, Lenartowicza i Sucharskiego na Westerplatte. Tam goście zostali powitani przez dowódcę Marynarki Wojennej Ludwika Janczyszyna. Podczas drogi pod pomnik Obrońców Westerplatte rozmawiano o obronie tego miejsca w pierwszych dniach II wojny światowej. Delegacji towarzyszyli m.in. polscy harcerze, żołnierze oraz marynarze. Pod pomnikiem Orkiestra Reprezentacyjna Marynarki Wojennej odegrała hymn Francji. Następnie francuski prezydent, przy akompaniamencie werbli, złożył pod pomnikiem wieniec w hołdzie obrońcom Westerplatte. Kompania honorowa prezentowała broń, a orkiestra odegrała hymn polski. W trakcie wizyty na Westerplatte prezydent Francji spotkał się również z polskimi kombatantami, którzy podczas II wojny światowej walczyli o wyzwolenie Paryża i innych francuskich miast, m.in. z Leonem Żebrowskim, Andrzejem Kuzdro i Ryszardem Felicem. Szczególnie interesowały go informacje o działaniach wojennych, w jakich brały udział te osoby na terenie Francji. Spod Pomnika Obrońców Westerplatte goście udali się wodolotem na nabrzeże przy Skwerze Tadeusza Kościuszki w Gdyni. Tam zwiedzili między innymi Stocznię im. Komuny Paryskiej, gdzie później odbyło się spotkanie z dziennikarzami.
W czasie pobytu francuskiego prezydenta na Westerplatte i w Gdyni, jego żona wraz z Gilberte Poniatowską, Lizą Sauvagnargues, Alicją Jaroszewiczową, Janiną Olszowską, Hanną Fiszbach, Krystyną Śliwowską i Marią Kaznowską w towarzystwie wicewojewody Jana Mariańskiego obejrzały kolekcję wyrobów z bursztynu w Sali Morskiej Ratusza Głównego Miasta. Wśród eksponatów znajdowały się m.in. biżuteria oprawiona w złoto i srebro oraz rzeźby produkcji gdańskich spółdzielni „Bursztyny”, „Plastyka”, „Cepelia Art-Region” i „PP Jubiler”. Następnie żona francuskiego prezydenta odwiedziła Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych, po której została oprowadzona przez jej prorektora tej uczelni Bolesława Petryckiego. Zwiedziła tam liczne pracownie oraz obejrzała wystawę gobelinów wykonywanych w gdańskiej spółdzielni „Artes”. Studenci obdarowali ją i towarzyszących jej gości bukietami polnych kwiatów oraz drobnymi upominkami przygotowanymi w pracowni małych form rzeźbiarskich, a także grafiką. Ostatnim punktem programu pobytu pierwszej damy Francji w Trójmieście była wizyta w kościele (katedrze) Trójcy Świętej w Gdańsku–Oliwie, w której – wraz z towarzyszącymi jej osobami – wysłuchała koncertu organowego w wykonaniu Leona Batora. Przed godziną 14:00 prezydent wraz z towarzyszącymi mu osobami opuścili Trójmiasto i udali się na teren województwa olsztyńskiego, gdzie były prowadzone dalsze rozmowy pomiędzy nim a sekretarzem Gierkiem. Następnie udał się on do Warszawy, skąd odleciał do swojego kraju.
Wizyta francuskiego prezydenta w Trójmieście wzbudziła ogromne zainteresowanie prasy francuskiej i polskiej. Z tej okazji przybyło na Wybrzeże 110 dziennikarzy francuskich oraz 50 przedstawicieli polskich pism i agencji prasowych.
Bibliografia:
A.G., Prezydent Republiki Francuskiej V. Giscard d’Estaing na Wybrzeżu Gdańskim, „Wieczór Wybrzeża” 19 VI 1975, nr 136 (5808), s. 1–2.
Dziś Trójmiasto wita dostojnego gościa, „Dziennik Bałtycki” 19 VI 1975, nr 138 (9610), s. 1.
Główczyńska A., Po staropolsku, gościnnie i serdecznie przyjęło prezydenta Francji społeczeństwo Trójmiasta. Dziś V. Giscard d’Estaing kończy wizytę w Polsce, „Wieczór Wybrzeża” 20, 21, 22 VI 1975, nr 137 (5809), s. 1–2.
PAP, Wybrzeże serdecznie gościło prezydenta Republiki Francji Valery’ego Giscard d’Estaing, „Dziennik Bałtycki” 20, 21, 22 VI 1975, nr 139 (9611), s. 1–2.
Prezydent Francji zakończył wizytę w Polsce, „Trybuna Ludu” 21–22 VI 1975, nr 143 (9615), s. 1–2.
Zakończenie wizyty prezydenta V. Giscarda d’ Estaing. Polska-Francja, „Wieczór Wybrzeża” 23 VI 1975, nr 138 (5810), s. 1–2.
