ZAJEWSKI WŁADYSŁAW, historyk, profesor PAN
| < Poprzednie | Następne > |
WŁADYSŁAW ZAJEWSKI (ur. 26 VII 1930 Wilno), historyk, profesor. Czwarty syn Henryka (zm. 1934) i Anny z domu Andrzejewskiej. Od 1937 uczeń Szkoły Powszechnej nr 5 w Wilnie, do której przestał uczęszczać jesienią 1942 na znak protestu przeciwko lituanizacji nazwisk i nauczania przedmiotów w języku litewskim. Zajmował się handlem, sprzedając owoce przed Dworcem Centralnym w Wilnie, później handlując artykułami piśmiennymi w pociągach frontowych, najpierw niemieckich, potem sowieckich. Od sierpnia 1945 z matką i bratem w Łodzi, kontynuował naukę w Szkole Podstawowej nr 49, w latach 1948–1951 zakończoną maturą w XI Liceum Państwowym.
W latach 1951–1955 studiował historię na Wydziale Filozoficzno-Historycznym uniwersytetu w Łodzi. Od jesieni 1955 do stycznia 1960 nauczyciel w liceach w Łodzi. Od 1960 w Gdańsku, zatrudniony został na stanowisku starszego asystenta w Katedrze Historii Polski i Powszechnej Wyższej Szkole Pedagogicznej (WSP). Od 1961 doktor nauk humanistycznych na podstawie rozprawy Wolność druku i rola opinii publicznej w powstaniu listopadowym (przewód na Uniwersytecie Łódzkim, promotor prof. Józef Dutkiewicz). W 1966 odszedł z gdańskiej WSP, pracował od tego roku jako adiunkt w Zakładzie Historii Gdańska Instytutu Historii PAN w Gdańsku. Od 1967 doktor habilitowany (przewód na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu) na podstawie dorobku i rozprawy Walki ugrupowań politycznych w powstaniu listopadowym 1830-1831. Od 1981 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1991 profesor zwyczajny. Od 2000 na emeryturze. Od 2006 profesor, wykładowca Ateneum – Szkoły Wyższej. W latach 1977–1984 członek Rady Naukowej Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.
W badaniach koncentruje się na problematyce dziejów Pomorza i Polski w XVIII i XIX wieku. Opublikował m.in.: Józef Wybicki (1977, 1983); W kręgu Napoleona i rewolucji europejskich 1830–1831 (1984), Powstanie listopadowe 1830–1831 (1998), Józef Wybicki. Konfederat, organizator legionów – mąż stanu w dobie Napoleona, senator Królestwa Polskiego (wyd. 4: 2003); Wolne Miasto Gdańsk. Pod znakiem Napoleona (2005); Polska – Belgia – Europa (2007). Redaktor naukowy i współautor: Powstanie Listopadowe 1830–1831. Dzieje wewnętrzne – Militaria – Europa wobec powstania (1980, 1991). Autor esejów historycznych publikowanych na łamach gdańskiej prasy, w „Dzienniku Bałtyckim – Rejsy” i „Literach”. Jego biografię i dorobek naukowy przedstawił Zdzisław Kropidłowski w książce Między Wilnem a Gdańskiem. Życie i twórczość Władysława Zajewskiego (2001).
Autor kilku tomików wierszy autobiograficznych. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1978), Krzyżem Kawalerskim (1992) oraz Krzyżem
Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1997). W 2000 otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury, w 2011 odznaczony Medalem Księcia Mściwoja II.
Bibliografia:
Anusik Zbigniew, Życiorys naukowy profesora Władysława Zajewskiego, „Przegląd Nauk Historyczny”, t. 10, 2011, s. 256–262.
