LINDE VALENTIN von der, rajca
| < Poprzednie | Następne > |
VALENTIN von der LINDE (3 II 1618 Gdańsk – 18 VII 1696 Elbląg), rajca, oskarżony o defraudację miejskich pieniędzy. Wnuk Nicolausa (1543–1605), brata burmistrza Johanna van der Linde. Syn kupca, w 1622 właściciela Przywidza (Mariensse) Johanna Nicolausa (chrzest 2 IX 1584 – 27 IV 1623, pochowanego w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) w grobie nr 328) i poślubionej Elblągu w 1615 Adelgundy (1591 Gdańsk – 30 IV Gdańsk 1655), córki rajcy elbląskiego Johanna von Bodeck (1542 Elblag – 1595 Elblag), powtórnie zamężnej od 1628 za kupca gdańskiego Daniela Wichmanna (1578–1631). Brat Nicolausa (1616 – 2 II 1691), po ojcu właścicielu Przywidza, oraz Johanna (chrzest 21 VI 1620 – 4 VI 1684, pochowany w kościele NMP w grobie nr 432), królewskiego łowczego malborskiego.
W październiku 1635, wraz z bratem Johannem, zapisany został do Gimnazjum Akademickiego. 22 VII 1636, także z bratem Johannem, bratankiem matki Valentinusem Bodeckiem, pasierbem matki Danielem Wichmannem i innymi gdańszczanami: Reinholdem Barthiusem, Joachimem Christophem i Constantinem Ricciusami (synami profesora Gimnazjum Akademickiego Christophera Ricciusa) oraz Johannesem Müllerem, zapisał się na studia w Królewcu. Po powrocie do Gdańska 18 X 1646 wystarał się o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli).
Od 1650 był ławnikiem Głównego Miasta, od 1659 rajcą, w 1663 był sędzią. Zasiadł w Urzędzie Budowlanym, w Komisji Akcyz, od 1660 w kamlarii i innych. Oskarżony został o nieprawidłowe – z korzyścią dla siebie – rozliczanie wpływów gotówki. Zwracali na to uwagę przez dłuższy czas członkowie Trzecim Ordynku, Rada Miejska początkowo sprawę bagatelizowała. Pod wpływem nasilających się sygnałów zmuszona była jednak do przeprowadzenia w 1665 kontroli, ta zaś wykazała, że z pobranych przez niego opłat na około 24 770 florenów, do miejskiej kasy trafiło jedynie 3200. 23 VI 1665 zwolniony został przez Radę ze wszystkich zajmowanych stanowisk. Trzeci Ordynek domagał się zajęcia całego majątku rodziny na pokrycie strat, jak też i obciążenia spłatą Rady za brak kontroli, w tym i brak reakcji w postaci aresztowania.
W atmosferze skandalu opuścił Gdańska, osiadł w Malborku, znalazł jednak poparcie na dworze króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, a także u biskupa płockiego, wojewody pomorski i senatorów, apelujących o umorzenie sprawy bądź załatwienie jej ugodowo, on zaś pozwał miasto przed Królewski Sąd Assesorski o obrazę swojego dobrego imienia. W 1667 król wydał nawet dekret na jego korzyść, cofnięty jednak w 1671. Spór zakończono ugodą dopiero w 1689, Rada zgodziła się na oddanie mu zajętego spichlerza i placu drzewnego, on zaś złożył na piśmie oświadczył, że nie ma pretensji o zaszłe wypadki.
Od ślubu w kościele NMP 16 IV 1646 żonaty był z Cathariną (11 III 1626 – 8 X 1681), córką Johanna Koeniga, kupca pochodzącego z Revala (Tallina). Ojciec ośmiu córek dwóch synów, w tym burmistrza Johanna Ernsta von der Linde
Bibliografia:
Die Matrikel … der Albertus-Universität zu Königsberg, ed. Georg Ehler, Bd. 1, Leipzig 1910 , s. 372.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. 6, s. 298.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 130.
Cieślak Edmund, Walki społeczno-polityczne w Gdańsku w drugiej połowie XVII wieku. Interwencja Jana III Sobieskiego, Gdańsk 1962, s. 85–86.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 309.
