STOCZNIA GDAŃSKA. DROBNICOWCE SERII B50
| < Poprzednie | Następne > |
DROBNICOWCE SERII B50 o nośności 4000 DWT budowane były w Stoczni Gdańskiej w latach 1949–1953. Były to jednostki przeznaczone do przewozu drobnicy (m.in. ziarna). Potocznie nazwano je „lewantami”, gdyż obsługiwały linię do krajów Bliskiego Wschodu (z wł. levante – wschód), m.in. do Syrii, Jordanii, Libanu. Projekt statku zakupiono w Belgii. Dokumentacja techniczna została wykonana w stoczni Cockerill w Antwerpii. Przetłumaczono, a następnie wykonano jej adaptację w Centralnym Biurze Konstrukcji Okrętowych pod kierunkiem Sylwestra Krzymińskiego oraz Zenona Kępińskiego.
Jednostki typu B50 były motorowcami ochronno-pokładowymi otwartymi, z długą dziobówką i dwoma pokładami ciągłymi. Kadłub o konstrukcji spawanej, częściowo nitowany. Siłownia znajdowała się w śródokręciu. Statek posiadał pięć ładowni; trzy znajdowały się przed siłownią, a dwa za nią. Jedna z ładowni była chłodzona. Drewniane pokrywy lukowe umieszczono na przesuwnych rozpornicach. Był wyposażony w bomy o udźwigu 25, 15 oraz 5 ton, w elektryczne windy ładunkowe, kotwiczne i kabestan, a także w maszynę sterową elektro-hydrauliczną. Napęd stanowił silnik główny Sulzer 9SD60 (3800 KM przy 130 obrotach na minutę). Miały długość 114,06 m; szerokość na wręgach – 14,70 m; wysokość pokładu głównego – 9,20 m; zanurzenie do znaku ładunkowego – 6,30 m. Rozwijały prędkość do 17,5 węzłów. Zasięg pływania wynosił do 11 500 mil morskich. Załoga liczyła do 39 osób.
Seria była krótka, zbudowano i zwodowano pięć kadłubów, dwa z nich wyposażono w Stoczni Gdańskiej. Ich cykl budowy trwał trzy–cztery lata. Pierwszy statek, pierwotnie nazwany „Stolica”, wodowany jako „Warszawa”, zdano armatorowi w 1952 jako m/s „Nowa Huta” (B50/1). Kolejny kadłub, wodowany jako „Łódź”, przekazano w 1953 jako „Kopernik” (B50/2). Kadłuby jednostek m/s „Gdynia” (B50/3) oraz m/s „Szczecin” (B50/5) wyposażono w duńskiej stoczni w Aarhus, a następnie sprzedano do ZSRR ze zmienionymi nazwami, odpowiednio „Stavropol” oraz „Taganrog”. Z kolei m/s „Gdańsk” (B50/4) po zwodowaniu został przeholowany do stoczni w Gdyni i tam wyposażony. Wspomniane trzy jednostki nie wchodzą do dorobku Stoczni Gdańskiej. Spośród pięciu jednostek tego typu, trzy przekazano polskiemu armatorowi, tj. Polskim Liniom Oceanicznym, a dwa radzieckiemu Sudoimportowi. Statki były budowane według przepisów Lloyd’s Register of Shipping.
Następcami lewantów były jednostki serii B54, popularnie nazywane dziesięciotysięcznikami.
| Numer | Nazwa | Położenie stępki | Wodowanie | Oddanie do użytku | Armator | Kraj | Matka chrzestna |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| B50/1 | „Nowa Huta” (podczas budowy „Stolica”, wodowany jako „Warszawa”) | 28 IV 1949 | 11 III 1950 | 23 X 1952 | Polskie Linie Oceaniczne | Polska | Józefa Maszałek, frezerka, pracownica Stoczni Gdańskiej |
| B50/2 | „Kopernik” (wodowany jako „Łódź”) | 28 IV 1949 | 1 V 1950 | 21 VII 1953 | Polskie Linie Oceaniczne | Polska | |
| B50/3 | „Gdynia” (kadłub wyposażyła stocznia w Aarhus w Danii; sprzedany do ZSRR jako „Stavropol") | 18 III 1950 | 5 III 1951 | Sudoimport | ZSRR | ||
| B50/4 | „Gdańsk” (kadłub wyposażyła Stocznia w Gdyni) | 8 V 1950 | 30 IV 1951 | 22 IV 1954 | Polskie Linie Oceaniczne | Polska | Zofia Charlęska |
| B50/5 | „Szczecin” (kadłub wyposażyła stocznia w Aarhus w Danii; sprzedany do ZSRR jako „Taganrog") | 26 III 1950 | 24 IV 1952 | Sudoimport | ZSRR | ||
Bibliografia:
Informacje Tadeusza Deptały, Karola Hajdugi, Zygmunta Tyski.
Deptała Tadeusz, Typy statków ze Stoczni Gdańskiej, Gdańsk 2017 (maszynopis w zbiorach autorki).
Frąckowiak Miłosz, Statki Stoczni Gdańskiej 1947–2013, Gdańsk 2020 (maszynopisu z zasobów Karola Hajdugi w zbiorach autorki).
Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim, red. Edmund Cieślak, Gdańsk 1972.
Historia Stoczni Gdańskiej, red. Konrad Koch, Jakub Kufl, Wojciech Polak, Przemysław Ruchlewski, Magdalena Staręga, Andrzej Trzeciak, Gdańsk 2018.
Jarecki Edward, Stocznia Gdańska im. Lenina. Życie społeczno-polityczne w latach 1945–1984, Warszawa 1985.
Reference list. List of ships built in the years 1949–1994, up to 31 August 1994 (zestawienie uzupełnione wykazem jednostek wybudowanych do czasu upadłości Stoczni Gdańskiej).
Wojciechowski Henryk, Stocznia Gdańska. Fakty i liczby, Gdańsk 1968.
