STOCZNIA GDAŃSKA. TRAWLERY RYBACKIE SERII B14
| < Poprzednie | Następne > |
TRAWLERY RYBACKIE SERII B14, o nośności 500 DWT, budowane były w Stoczni Gdańskiej w latach 1956–1959. Były to jednostki przeznaczone do połowu dalekomorskiego, mogące pływać przez cały rok. Statki wyposażone były w urządzenia do połowu z obu burt oraz do przetwarzania ryb. Stanowiły modyfikację trawlerów z serii B10.
Głównymi projektantami byli pracownicy Centralnego Biura Konstrukcji Okrętowych (CBKO-1) Janusz Staszewski i Zbigniew Tretkowski (19 III 1923 – 11 XII 2014), za projekt siłowni odpowiadał Władysław Malawka (30 VII 1924 – 29 V 1996).
Jednostki typu B14 to trawlery burtowe, z napędem parowym, posiadały zmniejszoną moc silnika niż pierwowzór na rzecz zwiększonej nośności (z 450 DWT do 500 DWT). Były to statki jednośrubowe; śruba napędowa o średnicy 3,1 m wykonana była ze staliwa. Budowane były w zmienionej technologii. Kadłuby budowano innowacyjną metodą blokowo-potokowo-pozycyjną na specjalnych łożach, z sekcji prefabrykowanych w hali Wydziału K-4 (Wydział Montażu Kadłubów) lub na linii technologicznej równoległej do pochylni. Następnie przeciągano je na specjalnych wózkach. Łączenie bloków wykonywano na stanowisku montażowym na pochylni. Łoża nadawały kształt kadłuba. Konstrukcja kadłuba była w pełni spawana, za wyjątkiem stępki i połączenia pokładu z burtą. Gotowy kadłub przeciągano na stanowisko wodowania na pochylni zrzutowej, a następnie wodowano bokiem po torach rolkowych. Zamiast smarów pokrywających tory do wodowania zastosowano stalowe rolki. Osobą odpowiedzialną za opracowanie technologii we współpracy z Politechniką Gdańską był pracownik Działu Głównego Technologa Zygmunt Tyska. Głównym projektantem wodowania był Zdzisław Pieńkawa.
Siłownia znajdowała się na rufie. Napęd stanowiła maszyna parowa tłokowa TR o mocy 800 KM przy 125-130 obrotach na minutę. Na statku montowano jeden kocioł typu szkockiego, opalany mazutem. Trawlery rozwijały prędkość do 11,8 węzła. Statek mógł przebywać na morzu do 33 dni bez zawijania do portu. Załoga mogła liczyć do 32 osób. Podobnie jak jednostki serii B-10, statki serii B-14 posiadały magazyn konserw oraz ładownie. W dziobowej części ładowni znajdowały się zbiorniki na tran oraz mączkę rybną. Zastosowano na nim zbiorniki szczytowe. Statki miały długość 59,23 m; szerokość na wręgach - 9,10 m; wysokość boczna do pokładu głównego – 4,9 m; zanurzenie do znaku ładunkowego – 4,95 m.
Trawlery były budowane w dwóch wersjach według przepisów Morskiego Rejestru ZSRR dla trawlerów, pod nadzorem Polskiego Rejestru Statków. Prototypowym serii był s/s „Zelenodorsk” (B14/1), zarazem pierwszy statek wodowany bocznie na pochylni na wyspie Ostrów.
Cykl produkcji jednostki od położenia stępki do zdania armatorowi wynosił od siedmiu do dziesięciu miesięcy. W polskich stoczniach wybudowano 78 jednostek według tego projektu: 33 w Stoczni Gdańskiej, wszystkie na zamówienie radzieckiego Sudoimportu, oraz w latach 1958–1961 45 trawlerów w Stoczni im. Komuny Paryskiej w Gdyni (32 dla Przedsiębiorstw Połowów Dalekomorskich Odra w Świnoujściu (21), Dalmor w Gdyni (9) oraz Gryf w Szczecinie (2) oraz 13 na eksport). Następcą trawlerów B14 były statki serii B15, o nośności 1200 DWT.
| Numer | Nazwa | Położenie stępki | Wodowanie | Oddany do użytku | Armator | Kraj |
|---|---|---|---|---|---|---|
| B14-I/1 | „Zelenodorsk” | 22 III 1956 | 22 IX 1956 | 30 III 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/2 | „Smolensk” | 17 VII 1956 | 15 XII 1956 | 30 IV 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/3 | „Vilnyus” | 12 IX 1956 | 16 II 1957 | 30 V 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/4 | „Sochi” | 12 X 1956 | 22 III 1957 | 29 VI 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/5 | „Rostov” | 1 XII 1956 | 26 IV 1957 | 31 VII 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/6 | „Kuybyshev” | 22 I 1957 | 31 V 1957 | 31 VIII 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/7 | „Guryev” | 23 II 1957 | 28 VI 1957 | 30 IX 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/8 | „Azov” | 18 III 1957 | 13 VII 1957 | 18 X 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/9 | „Aktyubinsk” | 10 IV 1957 | 21 VIII 1957 | 31 X 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/10 | „Alma-Ata” | 9 V 1957 | 14 IX 1957 | 29 XI 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/11 | „Altay” | 5 VI 1957 | 28 IX 1957 | 21 XII 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/12 | „Murom” | 1 VII 1957 | 31 X 1957 | 14 IV 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/13 | „Mozdok” | 25 VII 1957 | 23 XI 1957 | 3 IV 1957 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/14 | „Maykop” | 21 VIII 1957 | 7 XII 1957 | 30 IV 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/15 | „Millerovo” | 12 IX 1957 | 23 XII 1957 | 27 V 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/16 | „Matsesta” | 28 IX 1957 | 25 I 1958 | 31 V 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/17 | „Makhachikala” | 17 X 1957 | 11 II 1958 | 27 VI 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| | B14-I/18 | „Magadan” | 11 XI 1957 | 28 II 1958 | 28 VI 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/19 | „Mirgorod” | 29 XI 1957 | 27 III 1958 | 31 VII 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/20 | „Michurinsk” | 9 XII 1957 | 15 IV 1958 | 30 VIII 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-I/21 | „Mga” | 10 I 1958 | 30 IV 1958 | 31 VIII 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/22 | „Medvehzyegorsk” | 27 I 1958 | 13 V 1958 | 30 IX 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| | B14-II/23 | „Mozhaysk” | 17 II 1958 | 31 V 1958 | 23 X 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/24 | „Minusinsk” | 11 III 1958 | 23 VI 1958 | 31 X 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/25 | „Msta” | 31 III 1958 | 5 VII 1958 | 29 XI 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/26 | „Makeyevka” | 19 IV 1958 | 16 VII 1958 | 15 XII 1958 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/27 | „Mtsensk” | 7 V 1958 | 20 VIII 1958 | 9 II 1959 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/28 | „Mukachevo” | 26 V 1958 | 4 IX 1958 | 21 II 1959 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/29 | „Morozovsk” | 11 VI 1958 | 16 IX 1958 | 12 III 1959 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/30 | „Molodechno” | 25 VI 1958 | 9 X 1958 | 28 III 1959 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/31 | „Mozyr” | 28 VII 1958 | 23 X 1958 | 30 IV1959 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/32 | „Mednogorsk” | 22 VIII 1958 | 31 X 1958 | 23 V 1959 | Sudoimport | ZSRR |
| B14-II/33 | „Marlinsk” | 6 VIII 1958 | 21 XI 1958 | 31 V 1959 | Sudoimport | ZSRR |
Bibliografia:
Informacje Tadeusza Deptały, Karola Hajdugi, Zygmunta Tyski.
Deptała Tadeusz, Typy statków ze Stoczni Gdańskiej, Gdańsk 2017 (maszynopis w zbiorach autorki).
Frąckowiak Miłosz, Statki Stoczni Gdańskiej 1947–2013, Gdańsk 2020 (maszynopisu z zasobów Karola Hajdugi w zbiorach autorki).
Historia budownictwa okrętowego na Wybrzeżu Gdańskim, red. Edmund Cieślak, Gdańsk 1972.
Historia Stoczni Gdańskiej, red. Konrad Koch, Jakub Kufl, Wojciech Polak, Przemysław Ruchlewski, Magdalena Staręga, Andrzej Trzeciak, Gdańsk 2018.
Jarecki Edward, Stocznia Gdańska im. Lenina. Życie społeczno-polityczne w latach 1945–1984, Warszawa 1985.
Reference list. List of ships built in the years 1949–1994, up to 31 August 1994 (zestawienie uzupełnione wykazem jednostek wybudowanych do czasu upadłości Stoczni Gdańskiej).
Wojciechowski Henryk, Stocznia Gdańska. Fakty i liczby, Gdańsk 1968.
