BLOCK WILHELM van den, rzeźbiarz
| < Poprzednie | Następne > |
WILHELM van den BLOCK (przed 1550 Mechelen – po 30 I 1619 Gdańsk), kamieniarz i rzeźbiarz. Syn menonity Fransa (Francena) z rodziny pochodzenia szlacheckiego, w latach 1532–1562 rzeźbiarza w Mechelen, m.in. w 1556–1557 pracującego przy rzeźbieniu okien miejscowego ratusza, oraz Ursuli, brat Pietera i Hansa, członków cechu malarzy i rzeźbiarzy w Mechelen oraz Egidiusa. Wykształcony przez ojca w Mechelen, następnie w Antwerpii przez Cornelisa Florisa. Pracował w Królewcu co najmniej w latach 1570–1582 na służbie książąt pruskich, 1582–1584 na służbie króla polskiego Stefana Batorego. Od roku 1584 w Gdańsku, za poparciem króla otrzymał tu prawo pobytu i pracy, mimo przepisów wykluczających go z powodu wyznania menonickiego ( menonici). Jego warsztat, z budą kamieniarską, znajdował się do 1599 na terenie starej łaźni w pobliżu Wollwebergasse (ul. Tkacka), w miejscu zbudowanej następnie Wielkiej Zbrojowni; w związku z przygotowywaniem terenu pod tę budowę przeniesiony pod Wieżę Więzienną (po lewej stronie od kierunku na Stare Miasto, w pobliże warsztatu syna Abrahama).
Dzieła udokumentowane: w latach 1576, 1578–1582 nagrobek księżnej Elżbiety w katedrze w Królewcu (w 1945 zniszczony), 1582?–1584 nagrobek księcia Siedmiogrodu Krzysztofa Batorego w Alba Iulia (dziś Rumunia, w XVII wieku zniszczony, powstał na zlecenie jego brata, króla Stefana, który w testamencie wyraził życzenie, aby dla niego na Wawelu też powstało podobne dzieło), 1586–1588 kamienne oblicowanie i rzeźba Bramy Wyżynnej, 1593–1596 nagrobek króla szwedzkiego Jana III Wazy (zlecenie króla polskiego Zygmunta III, jego syna, przechowywany w Gdańsku do 1783, zestawiony w przypadkowej formie w katedrze w Uppsali w 1818, przestawiony i przekształcony w latach 1892–1893), w 1595 i 1599 wykonywał prace kamieniarskie na zamówienia Rady Miejskiej Gdańska, w okresie 1597–1598 wykonywał prace rzeźbiarskie w twierdzy Wisłoujście, około roku 1600 rysunkowy projekt korony królewskiej (obecnie w Berlinie, Staatliche Museen – Preußischer Kulturbesitz, Kupferstichkabinett), w 1605 projekt ołtarza dla kolegiaty w Zamościu, po 1615 – przed 1619 nagrobek rodziny Bielke w katedrze w Linköping w Szwecji.
Dzieła przypisywane: w latach 1569–1570 współpraca w warsztacie Cornelisa Florisa przy nagrobku księcia pruskiego Abrechta I i ustawianie go w katedrze w Królewcu (w 1945 zniszczony), w 1586 epitafium gdańskiej rodziny Brandesów w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (NMP), w 1587 epitafium Valentina Bodeckera w kościele św. Mikołaja w Elblągu, w 1591 epitafium rodziny Strobandów w kościele NMP w Toruniu, w 1591 nagrobek Marcina Berzewiczy’ego w kościele w Lisnowie koło Grudziądza (w 1939 zniszczony), w 1598 nagrobek Batorych w kościele Franciszkanów w Barczewie, około 1600 portal kamienicy przy ul. Łaziennej 16 w Toruniu, około 1600 nagrobek Kosów w kościele cystersów w Oliwie, po 1604 nagrobek abp. gnieźnieńskiego Jana Tarnowskiego w kolegiacie w Łowiczu, w latach 1618–1623 nagrobek Stanisława Radziwiłła w kościele bernardynów w Wilnie. Najbardziej znaczący rzeźbiarz w Gdańsku i w Polsce przełomu XVI i XVII wieku.
Dwukrotnie żonaty: od 1570 z pochodzącą z Barten (Barciany powiat Kętrzyn) Dorotheą, córką Michaela Wolffa, od 1585 z Cathariną.
Ojciec Abrahama, Isaaka, Jacoba i Davida (Daniela) van den Blocków oraz trzech córek: najstarsza, nieznanego imienia (ur. 1582), w 1605 wyszła za mąż za pochodzącego z Emden menonitę Hansa Janzena, kupca i obywatela Gdańska; Catharina 8 IX 1608 poślubiła w kościele św. Piotra i Pawła Hansa von Jsendicka (ur. 1568/1570 Lübeck (Lubeka)), od 1584 ucznia Gimnazjum Akademickiego; Susanna (zm. przed przed 1634) od 3 III 1585 była żoną poślubionego w kościele św. Piotra i Pawła Fabiana Neuzera (Neissera; 9 XII 1559 Gdańsk – 1605).
