CONRADINUM
| < Poprzednie | Następne > |
SZKOŁY OKRĘTOWE „CONRADINUM”, Wrzeszcz, ul. Piramowicza 1/2 (historycznie: Conradische Schul- und Erziehungsanstalt Conradinum in Danzig Langfuhr / Zakład Szkolno-Wychowawczy im. Conradiego „Conradinum” w Gdańsku-Wrzeszczu, Krusestraße 1/2). Placówka ufundowana w 1794 przez Karla Friedricha Conradiego. Działalność rozpoczęła 10 X 1801 w należącej do niego wsi Jankowo (Jenkau) pod Gdańskiem, początkowo jako Instytut Wychowawczy. Projektantem i budowniczym budynków szkolnych był Carl Samuel Held. Program siedmio-ośmioletniego nauczania obejmował między innymi opanowanie do sześciu języków obcych (w różnym stopniu), wykładano matematykę, filozofię, antropologię, fizykę, geografię, uczono ogrodnictwa, organizowano ćwiczenia gimnastyczne (z nauką pływania włącznie). Początkowo przyjmowano 32 uczniów płacących czesne i w ramach możliwości finansowych nieodpłatnie także z rodzin uboższych. Wszyscy uczniowie nosili takie same szkolne mundury, jedzenie było jednakowe dla wszystkich, zakazane było używanie tytułów szlacheckich.
W lutym 1814 budynki szkolne zarekwirowały oblegające Gdańsk wojska rosyjskie, utworzono w nich koszary dla oddziałów tatarskich i baszkirskich, dewastacji uległa szkolna biblioteka. Po odejściu wojska szkoła została zamknięta na czas nieokreślony. Podjęła ponownie działalność 10 V 1819, przekształcona w męskie Seminarium Nauczycielskie, połączone ze szkołą ćwiczeń, do której uczęszczały głównie okoliczne dzieci chłopskie. W 1843 utworzono kuratorium fundacji i w kwietniu otwarto wyższą szkołę miejską od 1879 placówce – rozważając już wówczas pomysł przeniesienia jej do Gdańska – nadano charakter progimnazjum realnego (matematyczno-przyrodniczego), od 1894 rozpoczęto stopniowe przekształcanie w sześcioletnią szkołę realną.
Z powodu spadku zainteresowania nauką w Jankowie (nie wytrzymywała konkurencji ze szkołami położonymi w Gdańsku) jak i z powodu pożaru głównego budynku w 1889, po bezpłatnym uzyskaniu od władz Gdańska działki (1,4 ha) we Wrzeszczu i finansowej pomocy pruskiego Ministerstwa Finansów (300 000 marek) oraz miasta (65 000 marek i pokrycie kosztów przeprowadzki z Jankowa), decyzją kuratorium fundacji jesienią 1898 rozpoczęto budowę nowego kompleksu (szkoła, internat, sala gimnastyczna, budynek sanitarny, ogród) we Wrzeszczu przy Krusestraße (ul. Piramowicza), według projektu gdańskiego architekta Ottona Hugona Richarda Schmidta (1859–1929); wykonawcą prac była należąca do niego firma budowlana. Budynek oddano do użytku 17 X 1900 (rozbudowany w latach 1936–1939 o nowe skrzydło).
Początkowo sześcioklasowa szkoła realna i humanistyczna dla 500 uczniów. Ponieważ jej ukończenie nie dawało wstępu na wyższe uczelnie, w latach 1913–1915 utworzono dziewięcioletnią wyższą szkołę realną, kończącą się maturą. Taki sam status progimnazjum humanistyczne otrzymało w latach 30. XX wieku. Do 1939 Conradinum zachowało status niezależnej fundacji dobroczynnej, było szkołą męską, uczniów przyjmowano ze względu na wyniki w nauce, bez względu na pochodzenie społecznie i wyznanie. Wiosną 1944 szkołę opuścił ostatni rocznik maturzystów. Uczniem Conradinum był m.in. Günter Grass.
Dawną siedzibę szkoły w Jankowie przebudowano początkowo na ośrodek wypoczynkowy dla kolejarzy, następnie mieściło się w nim sanatorium przeciwgruźlicze, później hitlerowski ośrodek szkolenia partyjnego, po 1945 budynki rozebrano.
Od stycznia 1945 w zabudowaniach szkoły mieścił się szpital wojskowy. 1 VII 1945 zostało utworzone Państwowe Liceum Budownictwa Okrętowego „Conradinum”, zajęcia rozpoczęły się 31 października. Jego organizatorem i pierwszym dyrektorem był w latach 1945–1949 Aleksander Potyrała. W gronie nauczycieli znajdowali się naukowcy Politechniki Gdańskiej, m.in. Jerzy Doerffer, Maksymilian Tytus Huber i Aleksander Rylke. Szkoła ulegała przekształceniom: w okresie 1951–1965 było to Technikum Budowy Okrętów (od 2 III 1951 im. Antoniego Szulca), 1966–1991 Techniczne Szkoły Budownictwa Okrętowego, od 1992 Szkoły Okrętowe i Ogólnokształcące „Conradinum”. W 2014 w ich skład wchodziły: Technikum nr 18, XVIII Liceum Ogólnokształcące i XVIII Liceum Profilowane. Od 2019: Szkoły Okrętowe i Techniczne.
12 VI 1951 oddano do użytku szkolne boisko, w większości wybudowane przez uczniów, 26 II 1972 położono kamień węgielny pod nowy budynek szkoły, od strony al. Grunwaldzkiej, połączony łącznikiem z dawnym budynkiem przy ul. Piramowicza. Po II wojnie światowej szkoła męska, żeński rocznik 1951 był wyjątkiem, od 1967 szkoła koedukacyjna. Uchwałą Rady Miasta z 30 VI 2005 zlikwidowano internat szkolny. W latach 1945–2006 liczba absolwentów wszystkich typów szkół Conradinum przekroczyła 13 000. Wśród nich znajdują się m.in. Andrzej Perepeczko i Bolesław Fac. Zob. też Centrum Kształcenia Ustawicznego w Gdańsku im. Marszałka Józefa Piłsudskiego.
| 1801–1811 | Reinhold Bernhard Jachmann |
| 1811–1814 | Franz Passow |
| 1819–1825 | Theodor Peter Friedrich Kawerau |
| 1825–1839 | Johann Abraham Steeger |
| 1839–1868 | Otto Eduard Neumann |
| 1868–1875 | Carl Louis Otto Eichorst |
| 1875–1910 | Ernst Eduard Bonstedt |
| 1911–1929 | Carl Theodor Gade |
| 1929–1945 | Walter Millack |
| 1945–1949 | Aleksander Potyrała |
| 1949–1951 | Józef Wełniak |
| 1951–1954 | Edward Baczyński |
| 1954–1959 | Stanisław Wróblewski |
| 1959–1971 | Jan Młynarczyk ( Jerzy Młynarczyk) |
| 1971–1982 | Edward Cebulak |
| 1982–1991 | Kazimierz Bucholc |
| 1991–1998 | Sławomir Proczko |
| 1998–2018 | Anna Wasilewska |
| 2018– | Andrzej Butowski |
| Nazwisko i imię | Czas życia | Wykształcenie | Nauczany przedmiot | Okres pracy |
|---|---|---|---|---|
| Apelt Ernst Friedrich córka Elisabeth (1902 – po 1939) pracowała w Szkole Średniej dla Dziewcząt im. Wiktorii |
28 VIII 1870 Ludwigsdorf pow. Görlitz – 6 IV 1940 Gdańsk | uniwersytet w Halle, dr teologii | język niemiecki, greka, religia | 1904–1934 Zespół Szkół Conradinum |
| Auer Oscar | 8 I 1872 – po 1939 | Instytut Sportu Berlin | sport, gimnastyka | 1901–1935 Zespół Szkół Conradinum |
| Becker Hans | 17 II 1892 – po 1939 | studia wyższe | 1922 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Boese (Böse) Arthur | 15 IX 1886 – po 1936 | uniwersytet, matematyka, nauki przyrodnicze | matematyk, fizyka | 1920–1936 Zespół Szkół Conradinum |
| Böhm | 1892 Zespół Szkół Conradinum | |||
| Bonstedt Ernst Eduard | 28 X 1842 Poznań – 3 II 1914 Gdańsk | Berlin, Bonn, Wrocław, dr filozofii | język niemiecki, łacina | 1875–1911 dyrektor Zespołu Szkół Conradinum |
| Brien Paul | studia wyższe | język niemiecki, historia | 1914 Zespół Szkół Conradinum | |
| Crone Joseph | 22 XI 1838 Münster – 27 VIII 1931 Gdańsk | uniwersytet w Getyndze, języki obce, germanistyka, dr filozofii | języki niemiecki, angielski, francuski, historia | 1862–1907 Zespół Szkół Conradinum |
| Deichert Hans | uniwersytet, dr filozofii | język francuski i niemiecki, historia | 1908 Zespół Szkół Conradinum | |
| Dittmann Karl | 24 II1903 – po 1939 | studia wyższe | 1928 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Eggert Johann | 2 II 1812 Leczkowy, Żuławy – 3 VI 1895 Gdańsk | uniwersytet w Berlinie, dr filozofii | matematyka, przyroda | 1834–1879 Szkoła Conradinum Jankowo |
| Eichorst Carl Louis Otto | 9 VII 1837 Frankfurt nad Odrą – 12 VIII 1899 Wehlau, Prusy (Znamiensk, Rosja) | uniwersytet, dr filozofii | geometria, łacina, historia, geografia | 1868–1875 dyrektor Szkoły Conradinum w Jankowie |
| Erbig Franz | 25 XII 1902 – po 1939 | studia wyższe | 1924–1945 Zespół Szkół Conradinum, jednocześnie 1928–1945 Gimnazjum Miejskie | |
| Ewert Erich | 21 VI 1908 – po 1939 | studia wyższe | 1934 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Fischer Erich | 19 IV 1878 Niemcy – 20 X 1914 zginął na froncie we Francji | uniwersytety w Marburgu i w Monachium | języki niemiecki i francuski | 1907–1914 Zespół Szkół Conradinum |
| Friedmann Hanz | studia wyższe | 1935 Zespół Szkół Conradinum | ||
| Gade Carl Theodor | 7 VII 1863 Ellensen koło Hannoveru – 19 VIII 1941 Gdańsk | uniwersytety w Halle i Getyndze, języki obce | języki angielski i francuski | 1911–1929 dyrektor Zespołu Szkół Conradinum |
| Grentzenberg Maxa | 20 I 1865 Gdańsk – nagle 19 III 1908 Gdańsk | uniwersytety w Berlinie i Kilonii, nauki przyrodnicze | przyroda, fizyka, chemia | 1897–1908 Zespół Szkół Conradinum |
| Hempler Franz | 21 IV 1889 – po 1939 | uniwersytet | 1916–1919 Gimnazjum Miejskie, 1919 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Hillger Friedrich | 20 XI 1853 Kalbe, Saksonia – 7 XII 1928 Gdańsk | uniwersytet w Halle, dr filozofii | język niemiecki, łacina, greka, historia | 1880–1925 Zespół Szkół Conradinum |
| Hintze Gustav Adolf syn Johanna Samuela Hintze (1796–1867), nauczyciela Gimnazjum Miejskiego |
9 IX 1823 Gdańsk – po 1860 | uniwersytety w Berlinie i w Halle, filozofia | języki niemiecki i łaciński | 1851 – około 1860 szkoła średnia Conradinum Jankowo / Gdańsk |
| Hirsch Alfred | uniwersytet, dr filozofii | język angielski | 1914–1919 Zespół Szkół Conradinum | |
| Horn Kurt | 29 IV 1885 – po 1939 | uniwersytet, dr filozofii | 1912 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Jeschke Otto | seminarium nauczycielskie | klasy wstępne | 1900–1925 Zespół Szkół Conradinum | |
| Kawerau Peter Friedrich | 12 IX 1789 Elbląg – 28 VII 1844 Koszalin | uniwersytet w Królewcu, filozofia | 1819–1825 dyrektor szkoły Fundacji Conradiego w Jankowie | |
| Knoch Eduard | uniwersytet, matematyka, nauki przyrodnicze | matematyka, fizyka | 1914 Zespół Szkół Conradinum | |
| Köhler Walter | studia wyższe | 1921 Zespół Szkół Conradinum | ||
| Köller Franz | 28 X 1869 Szczecinek – po 1939 | seminarium nauczycielskie Friedland / Prusy | kontraktowy nauczyciel rysunków | 1906–1926 Gimnazjum Miejskie, 1924–1930 Zespół Szkół Conradinum |
| Köpke | języki francuski i łaciński, klasy wstępne | Zespół Szkół Conradinum | ||
| Laetsch Gottfried | 4 V 1798 Królewiec – po 1840 | 1825 – po 1840 seminarium nauczycielskie Jankowo | ||
| Lange Johann Heinrich | 12 IV 1818 Kiesling koło Magdeburga – 17 XII 1883 Jankowo | seminarium nauczycielskie Jankowo | rysunek, klasy wstępne | 1838–1883 szkoła średnia Conradinum w Jankowie |
| Lingenberg Kurt | 11 VII 1898 Gdańsk – 22 III 1987 Niemcy | studia wyższe | 1937 – 1945 Zespół Szkół Conradinum, wcześniej 1924–1937 Gimnazjum Realne (Długie Ogrody/Łąkowa) | |
| Lucas Konrad | 14 XI 1887 – po 1935 | uniwersytet | 1914–1935 Zespół Szkół Conradinum | |
| Lühning Heinz | 28 X 1908 – po 1939 | studia wyższe | 1935 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| August Meineke | 8 XII 1790 – 12 XII 1870 | uniwersytet w Lipsku | greka, łacina | 1811–1814 szkoła średnia Conradinum w Jankowie |
| Millack Walter | 4 VIII 1891 Gdańsk – kwiecień 1945 w obozie rosyjskim w Grudziądzu | uniwersytet we Wrocławiu | nauczyciel w szkole św. Jana, 1929–1945 dyrektor Zespołu Szkół Conradinum | |
| Mochow Karl | 20 II 1890 – po 1936 | uniwersytet, dr filozofii | 1916–1936 Zespół Szkół Conradinum | |
| Müller Paul | 1 X 1885 – po 1936 | uniwersytet | 1923–1936 Zespół Szkół Conradinum | |
| Neunast Walter | 8 XI 1884 – po 1939 | uniwersytet | 1915 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Neumann Otto Eduard | 19 IX 1801 Brzeźnica koło Kętrzyna – 9 VII 1887 Frankfurt nad Odrą | uniwersytet w Królewcu, teologia | języki niemiecki i łaciński | 1825–1839 nauczyciel w szkole św. Piotra i Pawła, 1839–1868
dyrektor szkoły Conradinum w Jankowie |
| Ostwald Friedrich | 6 XI 1875 – po 1939 | uniwersytet | 1920 – po 1934 nauczyciel w szkole św. Piotra i Pawła, 1935 – po 1939
Zespół Szkół Conradinum | |
| Pieper Heinrich | 13 V 1906 – po 1939 | studia wyższe | 1936 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Purrucker Erich | 8 V 1874 – po 1939 | uniwersytet | 1906 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Rippel Otto | 11 I 1889 – po 1939 | studia wyższe | 1930–1935 Gimnazjum Królewskie Długie Ogrody/Łąkowa), 1935 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Schmidt Hans | 17 I 1870 Papuschienen w rejencji Gumbinnen (Gusiev, Rosja) – 12 VII 1917 zginął na froncie jako kapitan | uniwersytet, języki obce, dr filozofii | języki niemiecki i francuski | 1901–1915 Zespół Szkół Conradinum |
| Schramm Franz ojciec Franza (II) Schramm (1902 – po 1942), nauczyciela w Gimnazjum Królewskim (Długie Ogrody/Łąkowa) |
4 XI 1873 – po 1939 | seminarium nauczycielskie | gimnastyka, klasy wstępne | 1895 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum |
| Schröder | 1928 Zespół Szkół Conradinum | |||
| Schröter Franz | 8 II 1864 Lasowice Wielkie koło Malborka – 18 V 1929 Gdańsk | uniwersytet, dr filozofii | języki niemiecki i łaciński | 1898–1924 Gimnazjum Królewskie (Długie Ogrody/Łąkowa), 1924–1929 Zespół Szkół Conradinum |
| Schultz Willi | uniwersytet | 1914–1918 Zespół Szkół Conradinum | ||
| Schulz Ernst Heinrich | 25 VII 1830 Berlin – po 1882 | uniwersytet w Berlinie, teologia | łacina, geografia | 1861–1882 szkoła średnia Conradinum w Jankowie |
| Schumrick Arnold | studia wyższe | łacina, greka, historia | 1913 Zespół Szkół Conradinum | |
| Schwarze Walter | 19 VII 1876 Zeits, Saksonia – 27 VII 1940 Gdańsk | uniwersytet w Halle, matematyka, dr filozofii | matematyka, fizyka, chemia | 1905–1935 Zespół Szkół Conradinum |
| Siedow Alfred | 15 VIII 1885 – po 1935 | uniwersytet, dr filozofii | języki niemiecki i łaciński | 1913–1935 Zespół Szkół Conradinum |
| Stange Paul | 1879 Ogródki pow. Kętrzyn – 14 I 1939 Gdańsk | studia muzyczne, organista | muzyka, śpiew | 1903–1937 Zespół Szkół Conradinum |
| Steeger Johannes Abraham | 14 XI 1790 Królewiec – 7 IV 1858 Królewiec | uniwersytety w Królewcu i Berlinie, teologia | pedagogika, języki niemiecki i łaciński | 1825–1839 dyrektor seminarium nauczycielskiego Conradinum w Jankowie |
| Steinhauer Gerhard | 12 X 1907 Gdańsk – po 1939 | studia wyższe | 1934 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Sträde Karl | uniwersytet | języki angielski i francuski, historia | 1910 Zespół Szkół Conradinum | |
| Strenger Hermann | 27 V 1888 – 14 III 1973 Marxzell, Niemcy | uniwersytet, dr filozofii | 1916 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Walkhoff Rudolf | 25 III 1885 – po 1939 | uniwersytet | 1911 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Wallerand Theodor syn Franza Walleranda, w 1907–1913 nauczyciela w szkole św. Piotra i Pawła |
5 V 1900 – po 1939 | studia wyższe | 1925–1927 Gimnazjum Królewskie (Długie Ogrody/Łąkowa), 1928 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Weidel Maximilian | 4 III 1877 – po 1939 | uniwersytet | 1907 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Wendt Johannes | uniwersytet | języki niemiecki i francuski, historia | 1908 Zespół Szkół Conradinum | |
| Wierzba Paul | 23 IX 1883 – po 1939 | uniwersytet | wcześniej Gimnazjum Królewskie (Długie Ogrody/Łąkowa), 1927 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
| Wischke Wilhelm Ludwig | 21 XII 1869 Münchenberg koło Berlina – 7 VIII 1928 Gdańsk | studia plastyczne | nauczyciel rysunków | 1900–1928 Zespół Szkół Conradinum |
| Wollenteit Karl | 7 VIII 1899 Gdańsk – po 1939 | studia wyższe, dr filozofii | 1932 – po 1939 Zespół Szkół Conradinum | |
