SCHULTZ JOHANN CARL, artysta malarz, pedagog
| < Poprzednie | Następne > |
w Strasburgu, 1833
św. Elżbiety i kościół św. Józefa, 1850
w Stoczni Królewskiej
w Gdańsku, 1857
z ryciny Ratusz Głównego Miasta, około 1860
Przedproże kamienicy przy
ul. Korzennej, 1867
_i_wschodniej,_Johann_Carl_Schultz,_1872.JPG)
i wschodniej, 1872
św. Mikołaja, około 1872
i klasztor franciszkanów
św. Trójcy, 1873
JOHANN CARL SCHULTZ (5 V 1801 Gdańsk – 12 VI 1873 Gdańsk), artysta malarz, grafik, pedagog, społecznik. Syn kupca Martina (zm. 1807 Gdańsk) i Jakobiny Henrietty, córki kaznodziei w kościele św. Bartłomieja Karla Heinricha Röhra. Urodził się w kamienicy przy Jopengasse 607 (ul. Piwna 25), ukończył szkołę św. Jana. Od 1818 kształcił się u Johanna Adama Breysiga w Szkole Sztuk Pięknych, od 1820 dzięki stypendium Towarzystwa Pokoju studiował w Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste) w Berlinie, w 1823 w Monachium. Ze sprzedaży prac przysłanych do Gdańska na wystawę w 1824 w Ratuszu Starego Miasta (widoki miast i kościołów) uzyskał środki na pobyt w latach 1824–1828 we Włoszech, głównie w Rzymie, zwiedził też kraje Związku Niemieckiego. Do Włoch wrócił jeszcze raz, w 1839–1840
(w gdańskim Muzeum Narodowym przechowywane są dwa jego obrazy: Wnętrze katedry w Mediolanie i Wnętrze katedry w Strasburgu).
W latach 1830–1832 był nauczycielem perspektywy w Akademii Budowlanej (Königliche Bauakademie) w Berlinie. W Gdańsku od 9 VI 1832 (zamieszkał na piętrze Dworu św. Jerzego), do 1872 był profesorem Królewskiej Szkoły Sztuk Pięknych, od 1843 do przejścia w stan spoczynku 31 XII 1872 był jej dyrektorem. W 1835 współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, członek pierwszego, trzyosobowego zarządu, odszedł (wraz z Friedrichem Wilhelmem Engelhardtem) po konflikcie z przewodniczącym, Johnem Simpsonem. Pionier naukowego opracowania dziejów sztuki i architektury Gdańska, w 1841 postulował zachowanie i ochronę zabytków. W 1856 współzałożyciel i działacz Stowarzyszenia na Rzecz Zachowania Starodawnych Budowli i Zabytków Sztuki Gdańska, współpracował z malborskim Zarządem Odbudowy Zamku.
Od 1829 członek berlińskiego Towarzystwa Malarzy, Rzeźbiarzy, Architektów i Miłośników Sztuki (Verein der Maler, Bildhauer, Baukünstler und Kunstgenossen), od 1836 – Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie (Akademie der Künste), od 1861 – Carskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu i Śląskiego Towarzystwa na rzecz Rodzimej Kultury we Wrocławiu (Schlesische Gesellschaft für Vaterländische Kultur zu Breslau).
Specjalizował się w przedstawieniach architektury, pozostawił obrazy olejne, rysunki i prace graficzne. Podejmował tematykę gdańską, malborską, także włoską i niemiecką. Szczególne uznanie zyskał cykl graficzny 54 miedziorytów wykonanych w latach 1842–1867 (wyd. 1855–1868): Danzig und seine Bauwerke (Gdańsk i jego budowle), nad którym pracował blisko 20 lat. Grafiki te wykorzystano m.in. przy odbudowie Głównego Miasta Gdańska po 1945.
Po przebytym udarze cierpiał na niedowład prawego ramienia, wspominane są jego rysunki wykonywane lewa ręką. Po przejściu w stan spoczynku wystawił 26 IX 1872 na aukcję cześć zgromadzonych dzieł sztuki, wyposażenia pracowni, osobistej korespondencji.
22 XI 1829 zawarł w kościele św. Trójcy związek małżeński z Caroliną Mathildą Johanną (1807 – 21 X 1867 Gdańsk), córką Georga Grötha z Berlina. W chwili jej śmierci żyło pięcioro ich dorosłych już dzieci. Pochowany został na cmentarzu Bożego Ciała. Pozostały po nim zbiór dzieł sztuki i artefaktów wystawiony był aukcji we wrześniu 1873.
Jego imię nosi odbudowana baszta Schultza ( baszty) w zespole Dworu Miejskiego (obecny Dom Harcerza). Do zaginionych podczas II wojny światowej należy jego portret, wykonany przez Ernsta Laddeya, podarowany w 1916 gdańskiemu Muzeum Miejskiemu przez Gertrudę Stegmann, w 1939 ofiarodawczynię także Portretu rodziny artysty z 1843.
