RADY DZIELNIC MIASTA GDAŃSKA
| < Poprzednie | Następne > |
RADY DZIELNIC MIASTA GDAŃSKA (RD), jednostki pomocnicze gminy funkcjonujące na podstawie uchwały Rady Miasta Gdańska (RMG) powołującej RD lub Rady Osiedli (RO) na podstawie ustawy z 8 III 1990 o samorządzie gminnym. W styczniu 2014, w związku z rezygnacją z administracyjnego podziału miasta na dzielnice i osiedla ( administracyjny podział i terytorialny rozwój Gdańska), nastąpiła standaryzacja nazewnictwa jednostek pomocniczych na RD. Kwestie prawne RD (i do 2014 RO) regulowane są poprzez Statut Miasta Gdańsk z 26 VIII 2010 (rozdział VI) oraz Uchwały RMG w sprawie Statutu Dzielnicy.
RD działają w granicach administracyjnych dzielnic ( tabela: Jednostki pomocnicze według stanu z 2011), określonych na podstawie Statutu Dzielnicy uchwalonego przez RMG. Statut określa również ich zadania oraz organy. Funkcjonują one w czasie czteroletnich kadencji, licząc od dnia wyborów do dwóch miesięcy po upływie kadencji RMG. Kandydaci na radnych muszą być mieszkańcami dzielnicy, w której ubiegają się o mandat. Wyborcami są wyłącznie mieszkańcy danej dzielnicy.
Organy RD stanowią: Rada – organ uchwałodawczy (w jej skład wchodzą przewodniczący RD, zastępca Przewodniczącego RD, radni RD) oraz Zarząd – organ wykonawczy (w skład wchodzą: przewodniczący Zarządu, zastępca przewodniczącego Zarządu, członkowie Zarządu). Dodatkowo funkcjonują Komisje Rewizyjne oraz – opcjonalnie – Komisje Zadaniowe (na przykład do spraw infrastruktury, bezpieczeństwa, promocji dzielnicy i integracji mieszkańców itp.).
RD składają się z 15 lub 21 radnych (w zależności od liczby mieszkańców dzielnicy, do 20 tysięcy mieszkańców lub powyżej). Posiadają środki finansowe (w ramach budżetu Urzędu Miasta Gdańska) w celu realizacji zadań statutowych. Ich działalność jest nadzorowana, kontrolowana oraz koordynowana przez RMG. Prezydent Miasta Gdańska prowadzi nadzór nad zgodnością ich uchwał z prawem.
Do zadań statutowych RD należy: reprezentowanie we współpracy z radnymi Miasta i Prezydentem Miasta Gdańska interesów mieszkańców dzielnicy; zapewnienie mieszkańcom udziału w sprawach związanych z funkcjonowaniem i rozwojem dzielnicy; umożliwienie uczestnictwa społeczności lokalnych w rozstrzyganiu spraw związanych z interesem ogólnomiejskim, a mających wpływ na warunki życia w miejscu zamieszkania; organizowanie aktywności i integracji mieszkańców oraz wspólnych przedsięwzięć związanych z zaspokajaniem potrzeb mieszkańców dzielnicy; kształtowanie i upowszechnianie odpowiedzialności obywatelskiej za dobro wspólne; podejmowanie, współorganizowanie i wspieranie inicjatyw mieszkańców dzielnicy zmierzających do poprawy warunków ich życia.
Pierwsze RD i RO w Gdańsku powstały w wyniku wyborów z 29 VI 1997. Wybrano wówczas jedynie trzy RO: Rudnik, Letnicy i Osowej, których urzędowanie, ze względu na wygaśnięcie kadencji RMG w 1998, trwało zaledwie rok. Wybory 11 X 1998 wyłoniły RO w sześciu jednostkach pomocniczych, do trzech poprzednich dołączyły działające od tej pory w Krakowcu – Górkach Zachodnich ( Krakowiec, Górki Zachodnie), Nowym Porcie i na Wyspie Sobieszewskiej. W 1999 roku powołano RO także w Strzyży, Brzeźnie, Stogach-Przeróbce ( Stogi, Przeróbka), w 2000 w Kokoszkach i Wzgórzu Mickiewicza. W wyborach z 18 V 2003 wyłoniono RO Brzeźno, Letnica, Krakowiec – Górki Zachodnie, Wyspa Sobieszewska, Rudniki, Wzgórze Mickiewicza, Kokoszki, Strzyża, Osowa. W trakcie trwającej do 2007 kadencji 5 VI 2005 dołączyła RO Młyniska.
W kadencji 2007–2011 funkcjonowało trzynaście RO na trzydzieści jednostek pomocniczych Gdańska: 22 IV 2007 ukonstytuowały się w jednostkach Krakowiec – Górki Zachodnie, Wyspa Sobieszewska, Rudniki, Wzgórze Mickiewicza, Kokoszki, Strzyża, Osowa, Młyniska, 30 września w Letnicy, 15 czerwca w Nowym Porcie, 4 X 2009 w jednostce Żabianka-Wejhera-Jelitkowo-Tysiąclecia ( Żabianka, Jelitkowo).
Po wyborach samorządowych w 2010 władze Gdańska wraz z prezydentem Pawłem Adamowiczem rozpoczęły kampanię promującą ideę tworzenia RD oraz większego zaangażowania społeczności lokalnych w samodziałanie. Zabiegi te przyniosły sukces w wyborach do jednostek pomocniczych w 2011, 8 maja wybrano już 22 RO: Brętowo, Brzeźno, Jasień, Kokoszki, Krakowiec – Górki Zachodnie, Letnica, Młyniska, Nowy Port, Oliwa, Olszynka, Orunia – Święty Wojciech – Lipce ( Orunia, Święty Wojciech, Lipce), Osowa, Przeróbka, Rudniki, Siedlce, Stogi, Strzyża, Ujeścisko-Łostowice ( Ujeścisko, Łostowice), VII Dwór, Wyspa Sobieszewska, Wzgórze Mickiewicza, Żabianka-Wejhera-Jelitkowo-Tysiąclecia, oraz pięć RD: Chełm, Piecki-Migowo ( Piecki, Migowo), Śródmieście, Wrzeszcz Dolny, Wrzeszcz Górny. 25 IX 2011 powstała RO Zaspa-Młyniec ( Zaspa, Młyniec), dzięki czemu podczas kadencji 2011–2015 funkcjonowało 28 rad (23 RO i pięć RD).
W wyniku wyborów 22 III 2015 (po rezygnacji z podziału na RD i RO) powołano 29 RD. Z opóźnieniem wybrano RD w VII Dworze (28 VI 2015 w wyniku wycofania się jednego z kandydatów nie dopuszczono do marcowych wyborów), Matarni (5 VI 2016), Przymorzu Małym (5 VI 2016), Suchaninie (4 XII 2016) i Zaspie-Rozstajach (1 X 2017). Tym samym podczas kadencji 2015–2019 wszystkie 34 dzielnice Miasta Gdańska miały już własne RD za wyjątkiem nowo utworzonej 30 VIII 2018 35. dzielnicy Orunia Górna. W marcu 2019 odbyły się wybory na nową, pięcioletnią kadencję RD na lata 2019–2024 (kadencję wydłużono o rok w związku z wydłużeniem w 2018 kadencyjności organów władzy samorządowej w Polsce). 24 III 2019 wybrano 34 RD Miasta Gdańska (wyborów w dzielnicy Letnica nie przeprowadzono w podstawowym terminie z uwagi na brak wymaganej liczby kandydatów). Wymagana frekwencja do utworzenia RD wynosiła 5% mieszkańców danej dzielnicy. Wybory do RD w Letnicy przeprowadzono 9 VI 2019, frekwencja wyniosła 14,9 % mieszkańców dzielnicy. W kadencji 2019–2024 funkcjonują wszystkie RD Miasta Gdańska. Największa frekwencja wyborcza była w dzielnicy Wzgórze Mickiewicza 37,6 %, najniższa w dzielnicy Jasień 11%. Najlepszy indywidualny wynik w wyborach do RD otrzymał radny z Przymorza Małego Marcin Mickun, zdobywając 618 głosów. Łącznie w Gdańsku startowało 975 kandydatów, mandatów RD we wszystkich dzielnicach jest łącznie 567.
W 1998 wymagana frekwencja wyborcza do rad – by uznać je za ważne – wynosiła 15% poprawnie oddanych głosów przez mieszkańców danej jednostki pomocniczej. W latach 1999–2002 obowiązywała frekwencja na poziomie 10%. W 2002 ponownie zdecydowano o podniesieniu progu frekwencji wyborczej do 15%. Wobec głosów sprzeciwu gdańszczan w 2003 roku obniżono próg frekwencyjny do 10%. W 2010 próg uległ dalszemu obniżeniu do 8%, a w 2011 do 5%.
